سخن رنگ
بدیهی است نظرات مطرح شده در این یادداشت، الزاما نظر «رنگ» نبوده و «رنگ» مطالب مختلف را برای هرچه بهتر شدن فضای نقد و بررسی تحولات گرافیک ایران منتشر میکند.
لازم به ذکر است که «رنگ» از انتشار جوابیه و نوشتار از سوی مخاطبان و صاحبنظران، در جهت حفظ این فضای مطلوب استقبال میکند.
پس از اعلام نتايج انتخاب آثار و رد تمامی آثار ارسالیام، شگفتزده موضوع را با چندی از دوستان و صاحبنامان انجمن مطرح کردم. از آنجا که نقد به سرو ۹۴ را فراتر از پذیرفته نشدن چند اثر دیدم، برآن شدم تا مطلبی قابل تأمل را با هیئت مدیرۀ محترم انجمن طراحان گرافیک درمیان بگذارم. نقدی بر انتخاب مشتی از كارها از ميان آثار ارسالی نیست بلکه موضوع بسی فراتر است. نقد به تفکر و استراتژی برگزاریست. آنچه حیرت را بر میانگیزد آن است که چگونه پیادهنظام برگزاری سرو ۹۴ از ماهیت و چرایی این مهمترین نمايشگاه گرافیک ایران اینچنین دورند. در نمايشگاه امسال حدود ۷۵ درصد اعضاء انجمن شركت نكردند و حدود ۲۵ درصد طراحان آثار خود را ارسال كردند كه با بی تدبيری، ۸۶ نفر آنان به ميهمانی انجمن خودشان راه داده نشدند.
اگر اندکی تدبير به دبيرخانه راه پیدا میکرد، نفرات حذف شده به عددی بسیار کمتر از این تقليل میيافتند. سارکوفسکی میگوید «نگاه بیغرض وجود ندارد». انتخاب سلیقهای، طبع ناگزیر هر مسابقهایست و بدیهی است شمایل هر بینالی را جنس تفکر دبیر و شورای سياستگذاری آن شکل میدهد.
این امری پذیرفته است اما قناعت به تعریف مذکور بر قامت سرو نقرهای بسی کوتاهی است. هر هنرمندی متناسب با اعتبار یک نمايشگاه در آن شرکت میکند اما سرو نقرهای خود اعتبار از هنرمندانی دارد که در آن حضور دارند. آنچه سرو را از دیگر همتایانش متمایز میکند باغیست که در آن روییده، باغی که اعضای معدود آن در طوفان سخت رویارویی با مسائل و دقائق کار حرفهای در ایران به آن پناه آوردهاند و دلخوشاند به اینکه هر دو سال در جشنی گردهم می آیند. مفتخرند به حضور در جمعی که همزبانند و همدرد. تراژدی سرو ۹۴ اما در این بود که باغبانان بیخبر از داستان سرو، ارزش حضور اعضای انجمن را آنچنان که شایسته بود درک نکردند و در غفلت گزینش آثار، خواسته یا ناخواسته به هرس کردن اعضاء پرداختند. حضور در سایه سار سرو نقره ای، موضوعی فراتر از شادی کودکانهی شركت در یک نمايشگاه است. «سرو»ی شدن، نشان با شکوهیست که رنگ تعهد دارد.
حس افتخاری که اعضای انجمن در هنگام ارسال آثارشان به این بینال تجربه میکنند در نمايشگاه دیگری تجربه نمی شود. با اين شرايط و اخذ تصميماتی اینچنین، مادامی كه منافع صنفی و اهمیت اعضا در اولويت قرار نگيرد به قول شاملو پهلو به پهلو شدنهای جهان سومی ما در خواب، ادامه خواهد داشت. شاهد آن هم بيانيه هيات داوران سرو نقرهای دوره قبل است كه با افتخار، دليل ندادن جايزه در بعضی بخشها را فرماليسم موجود در آثار بهانه میكند... حال تا دو روز ديگر نتايج داوری نهايی سرو ۹۴ را خواهيم ديد كه مجريان فراموشكار، همان آثار به قول خودشان، فرماليست را به پيشانی سرو، سنجاق خواهند كرد.
امید آنکه چشم سروهای پیشرو، به باغبانی هوشیارتر روشن شود و باغ انجمن دچار اینچنین خزان برگریزی نگردد.
با نهایت احترام و ادب.
احمد آبروانی| عضو انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران