مجله رنگ | مجله الکترونیکی طراحان گرافیک ایران

سباستین کوبیکا؛ زمزمه احیای پوستر لهستانی

نوشین رستمی

در طول سه چهار سال گذشته در سایتهای اینترنتی یا کاتالوگ نمایشگاهها و بی ینال ها به نام هایی بر می خورم که مثل گذشته تلفظ نامشان بسیار مشکل است، ولی رنگ و بوی خاطرات آثار بزرگانی چون لنیکا، سیسلویچ، اشفیرژه و... را زنده می کند. این اسامی جدید را که می خوانم، چون تکرار می شود، در ذهنم می ماند. مونیکا استاروویچ، کاتارزینا دین وبل، الزبیتنا چونیا، میشل باتوری، سباستین کوبیکا و...
دیدن آثار این آخری- سباستین کوبیکا(Sebastian Kubica)- لذت بخش است. در پوستر هایش خیلی قصه گوست. پوسترهایش نقطه آغاز و پایان دارد. یعنی چشم و ذهن بیننده از نقطه ای که معمولا پایین پوستر است وارد قصه می شود و مسیر را دنبال می کند تا آخر قصه- که معمولا بالای پوستر است. زنهایی که به جای شعله از دهان اژدها بیرون می آیند، سگهایی که می خواهند گربه ی آویزان را بخورند ، مردی که هر چقدر پله ها را بالاتر می رود به خط نزدیکتر می شود و نیم رخهایی که به گونه های مختلف در آثارش تکرار می شوند. این قصه گویی ها و تصویر سازی ها ریشه های قدرتمندی در لهستان دارند.
مانند هر شاعری که واژگان محبوب خود را دارد، کوبیکا هم عناصر دوست داشتنی اش را پیدا کرده است. نیم رخ صورتها، سگها و گربه ها، نردبان ها و... . سنت های تصویرسازی بلوک شرق در آثارش کاملا مشهود است. شلختگی عناصر بصری، جسارت در لکه گذاریها، سنت روایی تصاویر و پالت رنگی خاص این منطقه.
ارزش بصری نوشته ها و اطلاعات به عنوان بخشی از انتزاع تصاویر به شمار می آیند. حروف در بسیاری از پوستر ها از برش کاغذ رنگی به دست می آیند، به صورت مثبت، منفی و خطی به کار می روند و معمولا در بالا و پایین پوستر قرار می گیرند. به دلیل آندازه متفاوت حروف و مثبت و منفی بودن آنها، یک ریتم موسیقیایی مثل تق تق تق ایجاد می کنند. نوع برش ها و دفرماسیون ها نیز بسیار شبیه آثار دوره ی آخر کلاژهای "هنری ماتیس" می باشد.
کوبیکا پوستر های فراوانی هم درباره ی مشکلات و معضلات اجتماعی طراحی کرده است که بیشتر آنها را با هزینه شخصی به چاپ می رساند.این آثار درباره ی نابرابری های اجتماعی، الکلیسم، تروریسم، خشونت های خیابانی و... می باشند. پوستر هایی سفارشی نیز غالبا از طرف سالنهای نمایش تئاتر، اپرا ها، کارگردانان سینما و سایر مراکز فرهنگی به او ارجاع می شوند.
کوبیکا در سال 2003 مدال برنز تری ینال پوستر تویاماو مدال نقره در بینال پوستر لهستان در کاتویس و در سال 2004 مدال نقره ی بی ینال ورشو را کسب کرده است.
کرشتیف دیدو کلکسیونر و گالری دار معروف لهستانی می گوید:
" هر پوستر کوبیکا اتفاق مهمی در خیابانهای ورشو به حساب می آید"