گرافیک ایران در آینه سرو نقره‌ای!



سخن رنگ
بدیهی است نظرات مطرح شده در این مطلب، الزامن نظر "رنگ" نبوده و "رنگ" مطالب مختلف را برای هرچه بهتر شدن فضای نقد و بررسی تحولات گرافیک ایران منتشر می نماید.
مجله الکترونیکی "رنگ"

نورالدین زرین کلک

در مراسم پایانی سرو نقره‌ای که در خانه هنر مندان برگزار شد حرفی زدم که به تکرار در جاهای دیگر نیز گفته ام و اگر چه تازه نیست اما تاکید بر آن لازمست و آن این بود که:
من باور دارم نسلی که اینک در عرصه هنر ایران حاضر است نسلی متحول و پویاست که نه تنها در صحنه ی  گرافیک، تصویرگری، نقاشی، حجم سازی، سینما، انیمیشن، موسیقی وادبیات و شعر مشغول بالیدن است؛ بلکه در صحن علوم و فنون و... نیز می درخشد و اوج می گیرد. اما این تعریف ناتمام است و شاید حتا مبالغه آمیز نیز به نظر برسد اگر آن را تکمیل نکنیم با این متمم که"هرز خواهد رفت و خواهد خشکید اگر شرایط رشد و بستر بالیدن آن فراهم نشود" ـ با کمال تأسف؛ چنان که اکنون به نظر می رسد که به این سو می رود.ـ
هیچ کس نیست که نداند مبحث فرهنگ و هنر آن چنان پیچیده و تنیده از مولفه های متنوع و مختلف ـ حتا گاه متضاد ـ است که تجزیه و تحلیل جامعی باید و سال های دراز، تا رازهائی گشوده و سهم هر یک مشخص شود.
در این مجموعه ی مولفه ها ـ بدون شک ـ سهم بزرگی می رسد به مو لفه های اجتماعی/محیطی/ پرورشی/سیاسی که جامعه در کل و جامعه هنری در جزء، در آن ممزوج و آمیخته است.
برای نمونه در هفتاد سال سیطره اختناق کمونیستی و با وجود کوشش و هزینه های نامحدود دیکتاتوری های ریز و درشت، حتا یک چخوف و یک شیشکین ظهور نکرد که در تاریخ جائی باز کند... و آن که باز کرد سولژنیتسین بود که رازهای جزایر گولاک را به چشم جهانیان فرو کرد! یا ییری ترانکای چک بود که با فیلم "دست"، دست رسوای حکومتگران چکسلواکی(آن روز) را باز کرد که تا بن دندان نوکر مسکو و تا مغز استخوان جنایتکار بودند.
آثار بسیار عظیم سنگی و آهنی و سیمانی این دوره از تاریخ شرق اروپا که قرار بود نمایش قدرت و شکوه حکومت های مدعی"خَلقی" بودن باشد، اکنون زباله های زشتی شده اند که خار روح و شکنجه روانی نسل های بعدی شده اند.
پس مکانیسم تولید هنر، سنتزِ بر آمده از جریان های درونی جامعه است که هنرهای گرافیک، سینما، انیمیشن، شعر، موسیقی و ... را هدایت می کند و جهت می دهد.
شک نکنیم که بذرهای کاشته شده ی هنر ایران در دهه های چهل و پنجاه بود که پس از خواب زمستانی دهه ی شصت، در دهه ی هفتاد بار آور شد و اینک در دهه ی حاضر با حسرت و تأثر رو به پلاسیدگی و پوسیدگی دارد.
وقتی هر جزء یک اثر چاپ شدنی، از روی جلد کتاب (که نباید عکس هنرمند "زنده" باشد) تا خرده آرایش های لی آوت صفحات را باید یک سلیقه ی خاص فیلتر کند، چگونه باید منتظر بار دهی درخت ذوق و قریحه ی خلاق بود؟
درست است که سرو نقره ای به رغم موانع و محدودیت های کمرشکن بالاخره باید کارش را تمام می کرد و جوایزی می داد، اما شاید خود برندگان جوایز نیز می دانند این حقی نیست که برایشان مسلم باشد و همگان نیز می دانند که می توانست چه پربارتر، خلاقانه تر و پر توان تر باشد.
عجبا که جوان طراح گرافیکی ادعا کرد"...به خاطر نزول سطح کیفی کارها، در این بی ینال (سه سالانه) شر کت نکردم!" این سخن به رغم مغایرتی که با منطق و انگیزه دارد (زیرا در چنین شرایطی شانس بردن جایزه بیشتر است)، معنای بزرگی در بطن می پرورد و آن این که "چنین رزمایشگاه گرافیک که برگزار شد کو چک تر از وسعت نگاه یک طراح گرافیک جوان تازه کار" است!
***
در حالی که این یادداشت را می نویسم- به تصادف- بروشور فراخوان "جشنواره ملی پوستر آب" روی میز و در برابر دیدگانم است. تنها محض مروری بر آنچه نوشتم و ذهنم را پر کرده کو شیدم ارزیابی گذرائی بر عناصر گرافیک این جزوه بکنم و در اینجا تنها به یک بعد آن می پردازم :
لو گوی شش سازمان بر پیشانی این بروشور ردیف شده اند که عبارتند از:
وزارت نیرو، شرکت آب و فا ضلاب استان یزد، شرکت آب منطقه ای یزد، مر کز ملی مطالعات و تحقیقات باروری ابرها و گروه مارلیک یزد،  (لوگوی وزارت ارشاد را حذف کردم که بوی سیاسی نگیرد)  سوای آن که لو گو ها آن چنان ریز و ناخوانا اند که باید به کمک ذره بین دید و خواندشان آن هم در خلاء یک صفحه ی سفید A3 !
به رغم چاپ پاکیزه و مقوای اعلا و ظاهر شیک بروشور، در یک جمع جبری، چنان فقر گرافیکی ای در همه ی لو گو ها موج می زند که کمبود آب شهر کویری یزد باید بر آن اشک بریزد! این تنها یک نمونه  از صد ها بود و امید وارم اداره ی جشنواره ی ملی پوستر آب و طراح گرافیک های خالق این لوگو ها - که خوش بختانه نمی شناسمشان - از این مثال استنباط غرضی نکند.

25 آبان ماه ۱۳۸۹



 زمان انتشار: ۲۱:۳۸ ۱۳۹۵/۹/۲۸

ارسال نظر
نام و نام خانوادگی
ایمیل

قوانین ارسال نظر

نظراتی که حاوی توهین باشند، منتشر نمی‌شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری کنید

متن

درباره ما

مجله الکترونیکی رنگ در سال ١٣٨٤ متولد شد. این مجله به انتشار اخبار و مطالب مربوط به طراحان گرافیک می‌پردازد

پست های اتفاقی

تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به مجله رنگ می باشد | 2008-2016 | نسخه 0.0.1 | طراحی توسعه codeprocess