مجله رنگ | مجله الکترونیکی طراحان گرافیک ایران

قباد شیوا: باید با اعمال‌نظر‌های ارشاد کنار آمد

این مطلب پیش از این در رادیو زمانه و در تاریخ شنبه 27 مرداد ماه ۸۷ منتشر شده است.

شاید کمتر از ده سال از عمر انجمن‌های هنری در ایران می‌گذرد. انجمن های نقاشی، مجسمه‌سازی و‌... البته انجمن گرافیک، عمر بیشتری دارد.
به رغم همه محدودیت‌هایی که در حال حاضر در فعالیت‌های این انجمن ها وجود دارد، اما بی‌تردید وجودشان از نبودن‌شان بهتر است. همین فعالیت محدود هم می‌تواند برای هنرمندان ایرانی، که هیچ‌گاه جایگاه واقعی‌شان را صاحب نشده‌اند و کسی برای مشکلاتشان دل نسوزانده؛ جای امیدواری داشته باشد.
این در حالی‌ست که آن‌ها هیچگاه امیدی به ارگان‌های دولتی نمی‌تونسته‌اند داشته باشند و انجمنی هم که بتوانند دل‌شان را به آن خوش کنند، نبوده است.
اما مانند بسیاری از اتفاقات خوشایند دوره ۸ ساله ریاست جمهوری آقای خاتمی، تلاش برای تشکیل انجمن‌ها هم اتفاق بسیار مبارکی بود که پیش آمد. بسیاری از رشته‌های هنری، از این فرصت بهترین استفاده را بردند و در حال حاضر هم با وجود همه مشکلات و محدودیت‌ها به فعایت شکسته بسته شان ادامه می‌دهند.
اما آن‌چه بعد از یک دوره فعایت ده ساله انجمن‌ها، ضروری به نظر می‌رسد، بازنگری در این فعالیت‌ها و برنامه‌ریزی‌هاست. کاری که برای ارگان‌های دولتی و حتی انجمن‌های غیر دولتی ایران، چندان معمول نیست و ضرورتی برای انجامش احساس نکرده‌اند.
در این‌باره با قباد شیوا، هنرمند طراح گرافیک ایرانی که سال‌های بسیاری است در این حوزه فعالیت می‌کند، شاگردان بسیاری داشته و در دانشکده‌های هنری تدریس کرده است؛ گفت و گو کردم.

همان‌طور که می‌دانید، انجمن‌های هنری در ایران عمر چندانی ندارند. این مساله درباره انجمن گرافیک کمی متفاوت است. در باره انجمن هنرمندان طراح گرافیک ایران و نحوه تشکیل آن ‌صحبت کنید.
انجمن‌ها در دو دسته قابل بررسی‌‌‌اند. یک گروه، انجمن‌هایی هستند که زیر نظر وزارت ارشاد تاسیس شده‌اند و کار می‌کنند، اصطلاحاً به این‌ها انجمن‌های هنری گفته می‌شود.
این گروه اصولاً همه فعالیت‌هایشان هم زیر نظر وزرات ارشاد انجام می‌شود. یعنی برای برنامه‌های‌شان باید هماهنگی‌هایی را با این وزارت خانه داشته باشند و بودجه‌شان از آن‌جا تامین می‌شود. اگر قرار بر برگزاری نمایشگاه یا دوسالانه‌ای هم باشد، باز با نظارت و هماهنگی وزارت ارشاد خواهد بود.

اما گروه دیگر، انجمن‌هایی هستند که زیر نظر وزارت کار، تشکیل شده و فعایت می‌کنند. این انجمن‌ها، عموماً صنفی هستند. انجمن گرافیک ایران هم یک انجمن صنفی است، که حدود ده سالی از آغاز فعالیتش می‌گذرد.
اصلاً فایده وجود انجمن‌ها در چیست؟ انجمن‌های هنری که در حال حاضر در ایران فعالند تا چه اندازه به ایده‌آل نزدیک هستند؟ اصولاً جایگاهی که یک انجمن باید داشته باشد و کاری که برای اعضایش باید بکند، چیست؟
درباره ضرورت وجود انجمن‌ها، باید به انسجامی که این‌ها با خود به همراه می‌آورند اشاره می‌کنم. زمانی بود که هر طراح گرافیکی در جایی برای خود مشغول به کار بود. هیچ‌کس با دیگری ارتباطی نداشت. اگر قرار بر گرفتن کاری بود یا برگزاری نمایشگاهی یا حضور در مسابقه‌ای باید خودش به تنهایی اقدام می‌کرد.
با تشکیل انجمن گرافیک و عضویت بسیاری از طراح گرافیک‌ها در آن، وضعیت به سمت و سوی بهتری رفت. حالا اعضا انجمن از این طریق با هم ارتباط دارند و یک جور انسجام تشکیلاتی این‌ها را به هم وصل کرده است.
اطلاع‌رسانی‌هایی که از این طریق می‌شود به بسیاری از آن‌ها کمک کرده که بتوانند در نمایشگاه‌های بین‌المللی شرکت کنند، برای برگزای نمایشگاه‌هایشان تسهیلاتی در اختیارشان گذاشته می‌شود و برای سفارش کار گرفتن هم، کار برای‌شان آسان‌تر شده است.
همه این‌ها نتیجه انسجام تشکیلاتی است که با تاسیس انجمن صورت گرفته است. در واقع باید گفت انجمن کار را برای طراح گرافیک‌ها ساده‌تر کرده است.

یکی از فعالیت‌های انجمن‌ها، برگزاری دوسالانه است، با توجه به این‌که انجمن گرافیک زیر نظر وزارت کار است، اعمال‌نظر های وزارت ارشاد چقدر می‌تواند فعالیت‌های انجمن را محدود کند؟
الان ارشاد به ما و انجمن نقاشان، مکانی را اختصاص داده است که دفتر انجمن آن‌جاست. اگر این مکان را بخواهد خود انجمن اجاره کند، توانش را ندارد. همین‌طور در برگزاری دوسالانه‌ها و بعضی از فعالیت‌های انجمن کمک مالی می‌کند‌‌. این همکاری باید وجود داشته باشد. چون انجمن، به این کمک‌های مالی نیاز دارد.

اما این محدودیت‌ها گاهی اوقات بیشتر از چیزی است که شما به آن همکاری می‌گویید. مثلاً در برگزاری دوسالانه ها که می‌تواند مهم‌ترین کار انجمن‌ها هم باشد، وزارت ارشاد دخالت‌های خودش را دارد. با این محدودیت‌ها چه باید کرد؟
بله، محدودیت بالاخره وجود دارد. درمورد دوسالانه‌ها هم، حتماً انجمن‌ها به دلیل تخصصی بودنشان در برگزاری دوسالانه‌ها بسیار موفق‌ترند. معتقدم اصولاً باید برگزاری دوسالانه‌ها را به انجمن‌ها بسپرند. الان معاونت هنری وزارت ارشاد هزینه برگزاری دوسالانه‌ها را می‌پردازد، اما برگزار‌کننده خود انجمن است. دست‌کم درباره دوسالانه گرافیک به این شکل است.
البته مسلماً وقتی وزرات ارشاد هزینه را می‌پردازد، یک سری اعمال نظرهایی هم می‌کند که خب اجتناب‌ناپذیر است. این می‌شود همان چیزی که شما به آن دخالت می‌گویید.
اما چاره‌ای وجود ندارد. وقتی انجمن‌ها از لحاظ مالی آن‌چنان که باید، تامین نیستند، باید هزینه‌های برگزاری نمایشگاه‌ها و دوسالانه ها و برنامه‌هایی از این دست را از جایی مثل وزارت ارشاد بگیرند. بر اساس قانون است که وزارت ارشاد اعمال نظر هم می‌کند.

علاوه بر قضیه اعمال‌نظر های خارجی در فعالیت‌های انجمن، مشکل دیگر خود انجمن‌ها هستند. بعد از گذشت ده سال از عمر انجمن گرافیک، آیا هیچ بازنگری درست و حسابی در برنامه‌ها و فعالیت‌های انجمن انجام شده است؟ یک‌جور خانه تکانی منظورم است.
بله، البته باید این اتفاق بیفتد. من معتقدم که باید تلاش‌مان را برای تبدیل انجمن گرافیک به سندیکای گرافیک آغاز کنیم. این پیشنهاد را به هیات مدیره انجمن داده‌ام.
انجمن اگر چه از لحاظ اجرایی تا حد زیادی توانمند شده است، اما هنوز بازوی حقوقی ندارد. هنوز بسیاری از امور مربوط به اعضا را که بار حقوقی دارند نمی تواند آن‌طور که باید، پی‌گیری کند.

با تبدیل شدن انجمن به سندیکا، چه تغییر مثبتی ممکن است اتفاق بیفتد؟
مثلاً این امکان برای آن به‌وجود می‌آید که بر فعالیت طراح گرافیک‌ها نظارت داشته باشد. ببینید، در حال حاضر تعداد زیادی طراح گرافیک وجود دارد که بدون داشتن تحصیلات دارند کار می‌کنند و نه تنها کیفیت کار را پایین آورده‌اند، بلکه برای بسیاری از دانش آموختگان گرافیک فرصت کار را از بین برده‌اند.
اگر سندیکایی وجود داشته باشد می‌توانند قانونا مثلاً به یک چاپخانه دار اجازه ندهد که از یک دانشجوی گرافیک استفاده کند و کارهایش را بدون آن‌که مجوزش را داشته باشد به او بسپرد. باید هر کس کار خودش را انجام بدهد.
طراح گرافیک‌ها و شرکت‌های گرافیکی باید به فعالیت تخصصی خودشان بپردازند و چاپخانه‌دارها هم کار خودشان را انجام بدهند. الان انجمن توان این‌گونه نظارت‌ها را ندارد، چون قانوناً اجازه انجامش را ندارد.
اما وقتی تبدیل به سندیکا شود، بسیاری از این کارها امکان انجام پیدا می‌کنند. این برای گرافیک مملکت ما هم مهم است. این‌که هر کسی با هر توانایی نباید کار گرافیکی انجام بدهد، این سطح گرافیک و کیفیت کارهای گرافیکی را پایین می‌آورد. البته تشکیل این سندیکا یک پروسه چند ساله می‌خواهد که باید از طریق وزارت کار پی‌گیری شود.

زمان انتشار: ۲۱:۳۸ ۱۳۹۵/۹/۲۸

ارسال نظر

نام و نام خانوادگی

ایمیل

قوانین ارسال نظر

نظراتی که حاوی توهین باشند، منتشر نمی‌شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری کنید

متن

قباد شیوا: باید با اعمال‌نظر‌های ارشاد کنار آمد

ارسال نظر

درباره ما

پست های اتفاقی

قباد شیوا: باید با اعمال‌نظر‌های ارشاد کنار آمد

ارسال نظر

درباره ما

پست های اتفاقی

خبرنامه