در بند ۵ ماده‌ی ۷ اساسنامه‌ی انجمن طراحان گرافیک ذیل «موارد تعليق يا محروميت از عضويت انجمن صنفی» ذکر شده «تغيير شغل و عدم اشتغال در شغل مربوط بيش از شش ماه.»
اما آنچه در عمل صورت گرفته این است که عضویت در انجمن طراحان گرافیک مانند ورود به خیابانی یک‌طرفه است که تنها در ورودی آن یک پست کنترل و بازرسی برای سنجش و احراز اشتغال فرد متقاضی به شغل طراحی گرافیک وجود دارد. در مابقی طول مسیر هیچ مکانیزم سنجش ادواری وجود ندارد. یعنی تا زمانی که هر فرد عضو انجمن صرفاً حق عضویت سالیانه‌ی خویش را بپردازد، عضو انجمن باقی خواهد ماند ولو اینکه دیگر به فعالیت در این حرفه مشغول نباشد.
این مساله یک فرض محال و یک احتمال ذهنی نیست. سال‌هاست در لیست اعضای انجمن صنفی طراحان گرافیک افرادی حضور دارند که دیگر شغل ایشان و محل اصلی درآمد و کسب‌وکارشان طراحی گرافیک نیست و صرفاً به سبب پرداخت حق عضویت سالیانه، همچنان عضو انجمن محسوب می‌شوند. پرسش اول این است که چرا سازوکاری برای رفع این مساله اندیشیده و اجرایی نشده است؟
شاید پاسخ مدیران انجمن به پرسش فوق این باشد که چون انجمن از نظر موقعیت حقوقی و صنفی، نظام نیست، فاقد سیستم و سازوکار بازرسی و کنترل ادواری، مانند بسیاری اصناف و مشاغل دیگر است. در این‌صورت پرسش بعدی که به ذهن خطور می‌کند این است که آیا هیچ چاره‌ی جایگزینی برای رفع این ایراد وجود ندارد؟ به عنوان مثال امکان طرح و تصویب قانونی که بر اساس آن اعضای انجمن موظف باشند به‌طور سالیانه حداقل تعداد مشخصی کار طراحی گرافیک به انضمام سند تایید طراحی آن توسط فرد ارسال‌کننده به انجمن ارسال و گزارش کنند.
البته که چنین سازوکار قانونی نیز مانند سایر قوانین مفر و گریزگاه‌هایی خواهد داشت. ولی حداقل وجود یک قانون باعث ایجاد التزام قانونی می‌شود که در صورت اثبات تخلف، امکان برخورد را فراهم می‌کند.
اما پرسش دوم در این خصوص مهمتر و خطیرتر است.
اعضایی با شرایط مذکور به سبب فقدان نظارت صنفی، امکان حضور در هیئت‌مدیره‌ی انجمن را نیز خواهند داشت. در حالی که اساس تعریف، تشکیل و بقای انجمن مساله‌ی صنفی بوده و هست، چگونه ممکن است فرد یا افرادی که زمانی به شغل طراحی گرافیک اشتغال داشته‌اند ولی اکنون به مشاغل دیگری، ولو در حوزه‌ی هنر و فرهنگ، مشغول‌اند و ممرّ درآمدشان حوزه‌ای غیر از طراحی گرافیک است، مسئولیت مدیریت انجمن صنفی طراحان گرافیک را به عهده بگیرند؟
فرض کنیم در شرایط فعلی انجمن، امکان نظارت ادواری بر اشتغال تمامی اعضا میسر نیست؛ آیا امکان احراز این شرط اساسی در خصوص نامزدهای عضویت در هیئت‌مدیره‌ی انجمن نیز مقدور نیست؟
آیا مدیران محترم انجمن به این مساله و خطر هنگفت آن و نیز راه حل آن اندیشیده‌اند؟
احسان رضوانی
عضو انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران
۱۲ آذرماه ۹۷