مجله رنگ | مجله الکترونیکی طراحان گرافیک ایران

پوسترهایى که دل را مى ربایند

احمدرضا دالوند

جایزه جهانى ادیان توحیدى با هدف کوشش براى تقویت تلقى توحیدى ادیان و نیز بیان ظرفیت غنى هنر در تبیین آموزه هاى انبیا، در سالى که به نام پیامبر رحمت (ص) نامگذارى شد، در تهران به اجرا در آمده است.
این نمایشگاه بین المللى با مشارکت ۵۶۶ هنرمند و ۹۱۷ اثر از ۲۵ کشور جهان، در موزه امام على (ع) برقرار است. همزمان با این نمایشگاه، بخشى از آثار مربوط به نمایشگاه «نگاره هاى آسمانى» یا «تزئین و تذهیب ایرانیان بر کتب آسمانى » که مقارن با میلاد حضرت مسیح (س) است نیز به مدت یک ماه برپا مى شود.
«پوستر» بنابر تعریفى که در کتاب هاى لغت ارائه شده، «صفحه اى است که بر روى دیوار نصب مى شود تا مفهومى را نشان دهد و یک مأموریت بیشتر ندارد و آن، انتقال مفهوم در رساترین و ساده ترین شکل ممکن است».
پوستر، کارکردهاى متنوعى دارد: پوستر تبلیغاتى ، پوستر سیاسى ، پوستر آموزشى، پوستر فرهنگى و ...
پوستر، فارغ از این که در کدام یک از گرایش هاى موردنظر عرضه شود، از دو عنصر «نقش» و «نوشته» ساخته مى شود. در کنار انبوه پوسترهایى که به تبلیغ یک کالا، یک فیلم یا یک سمینار مى پردازند؛ «پوسترهاى دینى» با وقار و آرامش خاص خود، کم کم حضور قدرتمند خود را ابلاغ مى کنند.
پوسترهاى دینى را شاید بتوان مهمترین پوسترها در جهان به حساب آورد چرا که غالباً این تمایل را در مخاطبان ایجاد مى کنند که یک نمونه از پوستر را در اختیار داشته باشند. در این پوسترها نه کالایى تبلیغ شده و نه فیلمى معرفى مى شود، در پوسترهاى دینى ارزش هاى متعالى با زبانى روشن و جلوه اى دلنشین بازتابانده مى شود.
پوسترهاى دینى، همانند یک قطعه ناب هنر که زبانى زلال و روان دارد و مفاهیمى ارزشمند را روایت مى کنند؛ در چشم و دل مخاطب جاى مى گیرند. درواقع، پوسترهاى دینى درصدد جلب نگاه مخاطب نیستند، این پوسترها دل را مى ربایند...
و گویى، انبوه مخاطبانى که هدف پوسترهاى تبلیغاتى هستند و با ترفندهاى «چشم رباى » آن پوسترها کمابیش آشنایند؛ درمقابل پوسترهایى که با وقار و سلامت، مى خواهند راهى به قلب او بجویند، تعامل بیشترى دارند.
این یک حقیقت است که پوسترهاى دینى به عنوان یک «ژانر» جدید در طراحى پوستر ، مى تواند به گرافیک معاصر ایران چهره اى متفاوت، متشخص و نو ببخشد. برگزارى چنین نمایشگاه هایى به عنوان نخستین تلاش ها در جهت مستندسازى حوزه اى که دیگران در آن وارد نشده اند، مى تواند امتیازى ویژه براى هنر معاصر ما باشد.
پوستر، زمانى که آراسته به مضامین توحیدى و الهى شود، بنابر محدودیت هاى نهفته در تعریف پوستر؛ نوعى ساده سازى در بیان مضمون اتفاق مى افتد تا با زبان عارى از ابهام و پیچیدگى پوستر هماهنگ شود. درست در چنین موقعیتى است که پوستر قادر به ترجمه عالى ترین مفاهیم و ارزش ها به واژگانى همه فهم مى شود.
از سویى، هر طراح واژگان بصرى لحن و روش خاص خود را دارد که در مواجهه با مضامین توحیدى، و با پذیرش چنین مفاهیمى ، در واقع به ظرفیت سازى هاى جدیدى در واژگان بصرى خود مبادرت مى ورزد؛ نوعى فرهنگ سازى که ابتدا در ذهن و در قلب طراح جوانه مى زند تا او با قریحه و مهارت خود، آن را در کالبد پوستر متجلى سازد. از چنین دیدگاهى، برپایه این اتفاق هاى خجسته، نافذترین و مؤثرترین شیوه فرهنگ سازى محسوب مى شود.
امروزه در بسیارى از نقاط جهان(بخصوص کشورهاى مسلمان) جریانى زلال از پوسترهاى دینى در حال پیدایش است. در هند، پوسترهاى دینى را «عکس هاى خدا» مى نامند.
در ایران، اسماء الهى و نام هاى مقدس همچون محمد(ص) و على(ع) موضوع هاى متعارفى براى خلق آثار هنرى در طول تاریخ بوده اند و سابقه اى دیرینه در نقوش هنرمندانه اعم از کاشیکارى هاى مساجد و اماکن متبرکه، گچکارى ها، نقوش به کار رفته در برخى الواح و ظروف و کاربردهاى بى شمار در آثار خوشنویسان و همچنین در کتب هنرمندانه اى که بیش از آن که کتاب به حساب آیند، اثرى یگانه تلقى مى شوند؛ دارند.
اما، کاربرد مفاهیمى همچون ادیان توحیدى و اسماء الهى در قالب «پوستر» واجد اهمیت خاصى است که باید هوشمندانه به آن توجه داشت: «پوستر » زبان مألوف و آشناى انسان معاصر است ، پوستر رسانه اى کوچک، کارا و صمیمى است که از محصولات انقلاب صنعتى است و بیش از یک قرن است که با تکامل فنون چاپ، نقش ارتباطى، اجتماعى و حتى زیبایى شناسى خود را در میان مردمان مختلف در همه جاى دنیا به خوبى ایفا مى کند.
از این بابت، انتخاب پوستر در بیان و انتقال مفاهیم ارزشى، یک انتخاب پسندیده و خلاقانه است که با توجه به گنج عظیم برجاى مانده از تاریخ هنر و معمارى ایرانى و اسلامى، مى توان موجى از آفرینش خلاقانه را در قالب پوستر به روى جهانیان باز کنیم.
سال هاست که در حیطه گرافیک روز جهان، از «شیوه سوئیسى» ، «شیوه ژاپنى»، «هلندى»، «آمریکایى» و ... بسیار گفته، شنیده و دیده مى شود. بسیار تأسف انگیز است که «شیوه ایرانى » را باید در اعماق تاریخ و در لابه لاى کتب مصور و بر تارک ابنیه مذهبى ساخته شده در چند سده گذشته جست وجو کرد. جایزه جهانى ادیان توحیدى ، مى تواند راهى به سوى دستیابى به مؤلفه هاى خلق آثارى با هویت مذهبى و ملى ما باشد.
چنانچه از چنین دیدگاهى به خود و دنیاى اطراف نگاه کنیم، بى تردید مى توان جایگاهى بسیار فراتر از آن چیزى که سینماى امروز ایران به دست آورده است، دست پیدا کنیم، چرا که طراحى و تولید «پوستر» در مقایسه با «فیلم» از تدارکات بسیار کمتر و سهولت بسیار بیشترى برخوردار است ؛ به طورى که اصلاً قابل قیاس نیستند.

لینک به منبع

زمان انتشار: ۲۱:۳۸ ۱۳۹۵/۹/۲۸

ارسال نظر

نام و نام خانوادگی

ایمیل

قوانین ارسال نظر

نظراتی که حاوی توهین باشند، منتشر نمی‌شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری کنید

متن

پوسترهایى که دل را مى ربایند

ارسال نظر

درباره ما

پست های اتفاقی

پوسترهایى که دل را مى ربایند

ارسال نظر

درباره ما

پست های اتفاقی

خبرنامه