چرا لوگوی اپل گاز زده است؟


تورج صابری‌وند


در وب‌سایت راب جانوف، طراح لوگوی اپل نوشته شده: راب سیبی را که طراحی کرده بود،  شبیه میوه‌های دیگر هم به نظر می‌رسید، خصوصا گیلاس. برای آن که اشتباه گرفته نشود، یک گاز از میوه زد تا شبیه سیب باشد. هیچ میوه‌ گرد دیگری به این شکل نمی‌توان گاز زد. 
در حالی که یکی از مشهورترین لوگوهای جهان چنین ساده طراحی شده، داستان‌های پیچیده‌ و گاها عجیبی گفته و نوشته می‌شود. از گازی که حوا در بهشت زد و  این اولین گناه و لذت بشر بوده و ربطی که به لذت‌بخش بودن تولیدات اپل دارد. تا گازی که پدر علم کامپیوتر، به سیبی آغشته به سیانور زده و از پای در‌آمده و جابز به نشانه‌ی ادای احترام به او لوگوی شرکت‌ش را گاز زده. داستان‌های دیگری هم البته هست که بعد از خواندن وب‌سایت طراح‌، دیگر نیازی به تکرار ندارند.
آن‌چه در این میان بیش از هر چیز دیگری لازمه توجه است، سادگی فرمی و هوشمندی نهفته در آن است. این گاز معروف، نه ربطی به بهشت و هبوط دارد، نه ارجاعی به داستان‌های پیچیده‌ی گم‌نام و نه به هیچ امر مهم و معنادار دیگری. این گاز تنها تلاش می‌کند که یک معنا را به مخاطب انتقال دهد: سیب.
این لوگو به سان بسیاری از لوگوهای شناخته‌شده‌ی جهان هیچ معنا و اشاره و تداعی پیچیده‌ی دیگری ندارد. اسم برند، سیب است و لوگو هم یک سیب را نشان می‌دهد. مثلShell که یک صدف را نشان می‌دهد و camel که یک شتر را.

 گویی این ما هستیم که گمان می‌کنیم درون لوگو، معناها و ارجاعات پیچیده‌ای باید باشد. این ارجاعات و اشارات هم گاهی چنان انتزاعی و دور و گنگ هستند که کسی جز خودمان نمی‌‌فهمدشان. تا جایی که مرتضی ممیز هم در کتاب نشانه‌ها، صفحه ۲۹ نوشته، مربع را به معنی انسان گرفته است. خب انتظار نمی‌رود که کسی با دیدن یک دایره یا مربع یا هر فرم دیگری به چنین معناهایی  پی ببرد.
باید از خود سوال کرد اگر قرار نیست کسی چیزی بفهمد، چرا طراحی  می‌شود؟ چرا خود را در قید و بند معماگونه‌ها و چیستان‌ها گرفتار کرده‌ایم؟

لوگوی اپل بی‌آن‌که ارجاعی به آدم و حوا داشته باشد، یا به بسیاری از داستان‌های من‌درآوردی کوچکترین ربطی داشته باشد، لوگویی به یادماندنی‌ایست، در خاطر می‌ماند، و نام برندش را تقویت می‌کند.  این‌ها برای موفقیت یک لوگو لازم است نه داستان‌ها و ماجراها و چیستان‌های لاینحل.
نکته‌ی دیگری که درس طراحی می‌توان از آن آموخت. راه‌حلی‌ست که راب جانوف برای سهل‌الوصول بودن سیب پیدا کرده. واقعیت این است که سیب بدون گاز، شبیه گیلاس هم بود، او این را به عنوان یک مشکل ارتباط تصویری شناخته و به دور از فرافکنی و سلب‌مسئولیت تلاش کرده آن را حل کند. راه‌حلی هم که یافته ستایش‌انگیز است. از خود سیب فراتر رفته. از رنگ و بافت و نوع برگ و دیگر ویژگی‌های بصری سیب عبور کرده و راه‌حل بی‌نهایت ساده‌ای برای آن یافته. شاید زمانی پی به شگرف بودن این ایده ببریم که خود دست به کار شویم، گاز سیب را به خودش بازگردانیم و تلاش کنیم سیبی را طراحی کنیم که شبیه گیلاس نباشد.
زمان انتشار: ۲۱:۳۸ ۱۳۹۵/۹/۲۸

ارسال نظر
نام و نام خانوادگی
ایمیل

قوانین ارسال نظر

نظراتی که حاوی توهین باشند، منتشر نمی‌شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری کنید

متن