مجله رنگ | مجله الکترونیکی طراحان گرافیک ایران

که یکی هست و هیچ نیست جز او

مانی صراف

قیاسی چندگونه از برخورد با موضوعاتی نزدیک به یکدیگر امکان سنجشی صحیح را در اختیار ما قرار می دهد. در ماه گذشته موزه هنرهای معاصر شاهد برگزاری هنر مقاومت بود. مرکز فرهنگی هنری صبا هم پس از اقدامات گسترده موفق به برگزاری بی ینال جهان اسلام شد. به موازات این دو نمایشگاه موزه امام علی هم نخستین مسابقه پوستر ادیان توحیدی را برگزار کرد.

در واقع برخورد هر سه مرکز مهم فرهنگی تهران به نوعی نشان دهنده سیاستگذاری های کلانی است که در حوزه فرهنگی تبیین و صدالبته اجرا می شود.

نمایشگاه هنر مقاومت که البته انتظار می رفت یا حداقل قرار بود بتواند امکان نمایش بخشی از هنرهای انقلابی را رودرروی مخاطبین قرار دهد عملاً تبدیل به یک نمایشگاه عمومی با موضوع مقاومت شد و البته از جانب دانشجویان و هنرمندان جوان مورد توجه قرار گرفت. جای خالی بسیاری از هنرمندان معاصر در این نمایشگاه به نوعی واکنش به رفتار سفارشی چنین نمایشگاه هایی است و گزینش های موضوعی و غالباً شعاری هیات های انتخاب در آخر این پیش فرض را به واقعیت مبدل کرد. در واقع برگزاری قشری و عجولانه و البته ناموفق چنین هم اندیشی هایی نه تنها اهالی تجسمی را با مقاومت و ادراک فرهنگ آن آشناتر نمی کند، بلکه امکان و فرصت نزدیک شدن (دوباره بخش مهمی از) فرهیختگان را با اشکال مواجه کرده است. مروری بر آثار منتخب نشان دهنده تلقی و سیاستگذاری های رادیکالی است که در قالب یک جریان تجسمی شکل گرفته است. در مورد نمایشگاه جهان اسلام هم با انتقادهای فراوانی مواجهیم، هر چند در این بی ینال خبری از موضع گیری های سیاسی نیست اما فقدان نگاه های منسجم و نبود مناظر مشخصی در برگزاری چهارمین بی ینال جهان اسلام مجموعه فرهنگی هنری صبا را با انباشتی متراکم از تابلو مواجه کرده است. به راستی نمی شد با هدفمندی های خاص نوعی از گزینش صحیح را در این نمایشگاه اتخاذ کرد تا هر تابلویی را به در و دیوار آنجا نچسباند، مطمئناً در بی ینالی به این مهمی کیفیت بر کمیت ارجح است. در واقع بیننده در مجموعه صبا از این حجم از تابلو خسته می شود و در آخر نمی فهمد هدف از برگزاری این بی ینال چیست، آیا الزاماً مسلمان بودن این آدم ها برای حضورشان در بی ینال نقاشی جهان اسلام کافی است؟ اما در مورد اولین جایزه جهانی ادیان توحیدی که به زودی شاهد برپایی نمایشگاهی از بخش پوستر آن هستیم این نمایشگاه را به گواه کاتالوگی که منتشر کرده اند می توان از دو جنبه کمی و کیفی بررسی کرد. اول اینکه (مهم تر اینکه) هیات انتخاب و داوری این نمایشگاه، هیات معتبری است. حضور آیدین آغداشلو، فرشید مثقالی و نیز صادق قره مصطفی، رنه ونر و آلخاندرو ماگایانس نشان دهنده تکثر آرا و توجهی است که برپاکنندگان در پرهیز از تک بعدی شدن این نمایشگاه داشته اند.همین تنوع آرا در میان هیات انتخاب است که لوکرنک فرانسوی، سابینا اوبر هولزر سوئیسی و علیرضا مصطفی زاده ایرانی را برای کسب جایزه کنار هم قرار داده است.

شیوه های رسیدن به سوژه متفاوت است اما هدف یکی است و اتفاقاً همین هدف واحد است که موجب وفاق شده، بی آنکه برپاکننده و شرکت کننده بخواهند حرفشان را به دیگری القا کنند. چه آنکه مسلمان است، چه آ نکه مسیحی، یهودی یا بودایی است.

به لحاظ کمی هم این نمایشگاه توانسته به نوعی کم گویی و گزیده گویی دست یابد که تقریباً در میان نمایشگاه هایی از این دست بعید است. برپاکنندگان نمایشگاه هیات انتخاب را زیر فشار نگذاشته اند که همه در و دیوار را با پوستر پر کنند و البته مقهور اسامی خارجی و چشم های آبی نشده اند. این نکته مهم است. توجه کنید که مدت ها باید بگذرد تا ما و آنها و شما بدانیم و بدانند و بدانید که الزاماً نباید نمایشگاه را پر از خارجی کرد تا بگوییم که کارمان بین المللی است. اشکال کار اینجاست که در آن صورت گاهی سطح نمایشگاه را پایین می آوریم و گاهی الگوهای بی ربطی را به جامعه الگوپذیر هنرمندان ایرانی ارائه می دهیم.

نکته آخری که درباره پوسترهای این نمایشگاه می توان یادآور شد این است که انجمن طراحان گرافیک در کنار برپاکننده این نمایشگاه است. حالا نمایشگاه از دو سو بهره می برد، یکی بزرگانی که در انتخاب و داوری سهم دارند و دیگر، نگاه تخصصی انجمنی است که نمی دانیم چرا جدی اش نمی گیرند.

و سخن آخر اینکه آیا بهتر نبود در نمایشگاه هایی از این دست مثل همین رفتار اخیر انجمن ها را جدی بگیریم تا خودمان هم جدی تر گرفته شویم. امروز فضای فرهنگی ما وفاق بیشتری می طلبد و هرگونه خودخواهی و جاه طلبی و انحصارطلبی نه تنها به جمع که بیشتر از همه به خودمان ضربه می زند.

*عنوان یادداشت از ترجیع بند هاتف اصفهانی است

لینک به منبع

زمان انتشار: ۲۱:۳۸ ۱۳۹۵/۹/۲۸

ارسال نظر

نام و نام خانوادگی

ایمیل

قوانین ارسال نظر

نظراتی که حاوی توهین باشند، منتشر نمی‌شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری کنید

متن

که یکی هست و هیچ نیست جز او

ارسال نظر

درباره ما

پست های اتفاقی

که یکی هست و هیچ نیست جز او

ارسال نظر

درباره ما

پست های اتفاقی

خبرنامه