نمایشگاه پوسترهای نسل پنجم گرافیک ایران تنها یک نمایشگاه نیست. اتفاقی نیکوست که این روزها چشمان بسیاری را همراه خود کرده است تا نمودار تجربیات و فراز و فرودهای ذهنی و ذوقی نسل جدید طراح گرافیک های ایرانی را ترسیم کند.این آوردگاه هنر گرافیک ایران چندی است که در نگارخانه ملی ایران ، جوانان گرافیک کشورمان را به تکاپو انداخته است تا نظاره گر آثاری باشند که با رویکردی به تحولات دنیای نو و استفاده از ابزارهای نوین دیجیتالی در عصر رایانه چشم انداز تازه ای از این هنر را در معرض دید قرار دهند.
به داخل اولین تالار مجموعه فرهنگی - هنری صبا که قدم می گذاری ، پیش از هر چیز با موج اشتیاق جوانانی روبه رو می شوی که گروه گروه روبه روی آثار حلقه زده اند و تو احساس می کنی که در اینجا هنر با شور و شعفی از نوع بالا و پریدن های دانشجویی پیوند تازه ای دارد؛ اما دیری نمی گذرد که آن تردید همیشگی ، باز هم سرو کله اش پیدا می شود، تردیدی که از هیجان های ناکام همواره ترسیده است و بی وقفه با خود می گوید که جویندگان واقعی جریان اصیل گرافیک در دنیایی که پیش از هر چیز فراوانی و تولید انبوه به سراغش می آیند و گیجش می کنند، قرار است سر گذشت چه شکستهایی را تجربه کنند.
البته با وجود آن که برای نسل پنجمی های گرافیک ایران شاید همه چیز نسبت به دوره های پیش حی و حاضرتر باشد. تحولات نوین ابزاری و ارتباطات بی کم و کاست با دنیای دیجیتالی وحجم قابل توجه اطلاعات در عصر اینترنت همه در خدمت آنند تا جریان واقعی گرافیک امروز ایران بتواند با بهره گیری از پشتوانه های غنی فرهنگ ایرانی ، حرفهایش را آسان تر به زبان جهانی نزدیک کند و از موانع دست و پاگیر هراسان نباشد.

هجوم سوژه ها از ابتدای دقایق تماشای آثار، اولین چیزی است که بینندگان را به این سو و آن سو می کشاند. از پوستری با تصویر صادق هدایت که زوایای ذهنی و هنری او را با خطوط و در مجموعه ای گرافیکی نمایان می کند تا پوسترهای دوسالانه نقاشی جهان اسلام ، همایش حقوق بشر، روز جهانی مبارزه با ایدز، دومین نمایشگاه تایپوگرافی ، دومین سالگرد زلزله بم ، بررسی نقش تروریست در جامعه و هفته فرهنگ ایرانی در تکنیک های دیجیتال و سیلک اسکرین به چشم می خورند. در یک یا دو سالن مجزا نیز پوسترهایی با موضوعات تئاتر و نمایشنامه دیده می شود.
استفاده از عناصر متنوع و ارائه تفکر آمیز برخی مضامین از ویژگی های تعداد زیادی از آثار این نمایشگاه است. فرزاد ادیبی ، طراح گرافیک و یکی از اعضای هیات انتخاب آثار این نمایشگاه است او در خصوص ویژگی های عمده آثار طراح گرافیکان نسل 5 می گوید: نسل پنجمی ها متناسب با زبان وامکانات خودشان مشغول به کار هستند و ویژگی عمده کار آنها استفاده از تایپوگرافی است و تصویر در درجه دوم قرار دارد و طراحی به معنی drawing دیده نمی شود و اگر هم تصویر می بینیم بیشتر حاصل عکاسی است.
این نسل جستجوگر و در عین حال نسل ارتباطات است و زیبایی شناختی و نگاهی خاص و متناسب با سن و سال و موقعیت مکانی خودش را دارد.ادیبی در پاسخ به پرسشی مبنی بر جایگاه فعلی گرافیک ایران در دنیا می گوید: گرافیک ما جایگاه مطلوبی دارد و مسلما از کشورهای همسایه کارمان در سطح بسیار بالاتری است. البته در حال حاضر ما سبکهای خاص مکتب سوئیس ، لهستان و ژاپن را در گرافیکمان داریم. ولی می توان به سبک ایرانی دست یافت.
چون این سبک در دسترس نیست و در صورتی که بده بستانهای درست ، اصولی و خردمندانه با آن سوی آبها داشته باشیم ، می توانیم به سبک ایرانی در گرافیک برسیم.
قباد شیوا، یکی دیگر از اساتید گرافیک و عضو هیات انتخاب آثار نمایشگاه ، در پاسخ به این پرسش که آیا تنوع ابزاری جدید در عرصه گرافیک می تواند برای آن امری تهدید آمیز باشد یا خیر، می گوید: استفاده از ابزار هیچ وقت تهدیدآمیز نیست.
ابزارها در صورتی که جای اندیشه را بگیرند، زیانبارند و اگر در خدمت بیان اندیشه باشند خیلی هم خوبند. ولی متاسفانه در ایران غالبا دانشجوها درست هدایت نمی شوند و خلاقیت آنها تنها به صورت اتفاقی و با استفاده صرف از ابزار گل می کند.
وی عرضه و تقاضای گرافیک را در ایران بی تناسب و نا متعادل توصیف می کند و می گوید: ابتدا باید دید که در مملکت ما زمینه پذیرش نیاز به این همه تولیدات گرافیکی هست یا خیر.و این مساله پیش از آن که جوانان متحمل هزینه های بالای دانشگاهی شوند، باید بررسی شود. شیوا می افزاید: نسل پنجم کارش در بازار تاثیر چندانی ندارد. درصد بسیار کمی از کارها سفارش دهنده دارد.
گرافیک در فرآیندی متشکل از سفارش دهنده آگاه ، طراح آگاه و مخاطب آگاه شکل می گیرد و فقط این نیست که طراح گرافیک خوب باشد، مردم هم باید درک بصری داشته باشند و چون نسل جدید نگاهش به غرب است ، اثرش نمی تواند با مردم ارتباط برقرار کند. احترام به فرهنگ ایرانی و استفاده از آن برای نزدیک شدن به سبک ایرانی در گرافیک از نقطه نظرهای دیگر او در خصوص اوضاع فعلی گرافیک در ایران است: گرافیک امر رسانه ای است وما هم به عنوان طراح باید برای فرهنگ خودمان احترام قائل شویم و به زبان و فرهنگ خودمان حرف بزنیم.
جوانان برای آموزش دیدن به دانشگاه ها می آیند، وقتی با زبان انگلیسی کار می کنند و استادها راحت از کنار آن می گذرند، در آینده نیز از فرهنگ غیر خودی تبعیت می کنند.ولی به طور کلی در نمایشگاه نسل 5گرافیک ، جرفه های بسیار خوبی نیز برای آینده دیده می شود.
مهدی سعیدی ، دبیر نمایشگاه که خود نسل پنجمی است با صراحت می گوید: تمام آدمهای این نسل خیلی هیجان دارند و می خواهند هر چه زودتر به یک جایی برسند.او ویژگی های آثار این نسل را این گونه معرفی می کند: اخیرا موج نویی در قالب تایپوگرافی به ایران آمده و جوانها از این موج تبعیت کرده اند و با علم روز جلو رفتند. یکی از ویژگی های بارز این نسل به روز بودنشان است.
او در پاسخ به این پرسش که آیا استفاده از ابزار بدون خلاقیت یا با اندکی خلاقیت می تواند هدایتگر جریان نوی گرافیک امروز ایران باشد، می گوید: باید از فناوری به بهترین وجه استفاده شود. تنها با استفاده ابزاری از رایانه راه به جایی نخواهیم برد و قطعا پیشرفتی در این حرفه حاصل نخواهد شد. سعیدی در خصوص اهداف و چگونگی برگزاری نمایشگاه توضیح می دهد: من با همکاری 3 نفر از بچه های این نسل پیشنهاد کار را مطرح کردیم و در خرداد ماه فرا خوان دادیم.
2234اثر به دبیرخانه رسید که پس از دو جلسه انتخاب و ارزیابی هیات انتخاب در مجموع 254اثر از 128هنرمند انتخاب شد و به نمایش در آمد و شاید مهمترین هدف از برگزاری این نمایشگاه این است که سفارش دهنده ها با آثار بچه ها آشنا شوند و آنها را بشناسند و سفارش کار بدهند تا هر دو طرف راضی باشند.
شاید پس از بازدید از آثار این نمایشگاه تنها باید گفت که آثار هنرمندان جوان گرافیک ایران قرار نیست بیننده خود را به دنیای وهم انگیزی رهنمون کند که خود با آن بیگانه است ، بیننده می ایستد و تصاویر در تلاشند تا هر لحظه او را با ذهن جستجوگر خالق خویش همراه کنند یک اتفاق میمون برای آن که نشان دهد نسل جدید گرافیک ایران نسل جستجو است.

لینک به منبع