ابراهیم حقیقی که اخیرا مجموعه‌ای از پوسترهای تئاتر خود را در کتابی منتشر کرده از پیشکسوتان گرافیک و تصویرسازی کشورمان است که کمتر احتیاج به معرفی و مقدمه چینی دارد. این هنرمند را با دیدن آثارش که همچون شناسنامه‌ای برای او محسوب می‌شوند بهتر می‌توان درک کرد.
کتاب پوسترهای تئاتر ابراهیم حقیقی به جز شش پوستر که امکان دسترسی به آنها را نداشته است حاوی همه پوسترهایی است که به وسیله این هنرمند خلاق برای نمایش‌های مختلفی طراحی شده‌اند.
اغلب این پوسترها یادآور تئاترهای ماندگاری در تاریخچه‌ی تئاتر ایران نیز محسوب می‌شوند و ما را با خود به حال و هوای صحنه اجرای آنها می‌برند که برخی شامل کردگردن (حمید سمندریان، 1350)، باغ آلبالو(پری صابری،1351)، عادلها(حمید لبخنده،1358) مرده‌های بی کفن(حمید سمندریان،1358)، سربازها( هرمز هدایت،1358)، سووشون(منیژه محامدی،1379)، آوازه قوی آنتون چخوف ( محمد رحمانیان 1383)، و... می‌شود.
پیشگفتار کتاب پوسترهای تئاتر ابراهیم حقیقی را آیدین آغداشلو نوشته است که در قسمتی از آن آمده است، ابراهیم حقیقی در این دوران طولانی (1384 تا1348) و تنها در یکی از زمینه‌های طراحی گرافیک یعنی پوسترهای تئاتر نمونه‌های متنوع و زیبا و کاربردی خلق کرده است که کارنامه هر طراحی را می‌توانند پربار و درخشان کنند و این فرصت را داشته است تا جنبه‌های گوناگون گرافیک معاصر ایران را بیازماید و به عرصه‌ای که شاید بشود آن را «گرافیک ایرانی» نامید دست پیدا کند.
به بهانه انتشار این کتاب گفت‌وگویی داشتیم با این طراح گرافیک مطرح و معاصر ایران که درادامه می‌آید:
برای طراحی یک پوستر تئاتر معمولا چه مراحلی را طی می‌کنید؟
من برای طراحی یک پوستر تئاتر از همان روزی که متن یا نمایشنامه به عوامل مختلف همچون کارگردان، بازیگر، طراح صحنه و غیره داده می‌شود، متن را در دست می‌گیرم و گاهی نیزبر سر تمرین‌ها حاضرمی‌شوم. مخصوصا سعی می‌کنم درتمرین‌های نزدیک به اجرا که در آن همه چیز شکل گرفته است حضور پیدا کنم. من همیشه همکاری نزدیک و متقابلی باتئاتر داشته‌ام و بعد دست به طراحی پوستری برای آن زده‌ام. در واقع اتود اول با مطالعه متن اثر و نمایشنامه شکل می‌گیرد ولی چون هر کارگردانی ممکن است متن را متفاوت اجرا کند و یک متن ممکن است به صورت کلاسیک و یامدرن اجرا شود بعد از دیدن مراحل نهایی تمرین تئاتر، طراحی نهایی را انجام می‌دهم. به اعتقاد من پوستر تئاتر باید نمایشگر شیوه نمایش نیز باشد.
یک پوستر تئاتر خوب حاوی چه ویژگی‌هایی است؟
یک پوستر تئاتر به جز ویژگی‌های همیشگی و همگانی پوسترها که باید جذاب باشند و اطلاعات را به مخاطبان خود سریع و صریح انتقال دهند باید ویژگی دیگری نیز داشته باشد و آن دارا بودن نمایش، اِلمان و یاچیزی از محتوا و شیوه اجرای نمایش است. محتوای متن نمایشنامه و شیوه اجرای آن باید درون پوستر لحاظ شود.
پوسترهای کنونی تئاتر را دارای این ویژگی‌ها می‌بینید؟
متاسفانه خیر، به دلیل بضاعت کم تئاتر در ایران که معمولا بودجه کمی‌برایش گذاشته می‌شود و یا ممکن است از گیشه درآمد مناسبش حاصل نشود، توان پرداخت دستمزد مناسب به طراح حرفه‌ای وجود ندارد. به همین دلیل به تازه کارها و دانشجویان مراجعه می‌کنند. این امر باعث شده تا اکثر پوسترها با نقیصه‌هایی همراه باشند و اکثر آنها خوب نیستند. در دانشگاه‌ها دانشجویان گرافیک واحدهای پوستر را می‌گذرانند اما بعضی از آنها نیز هرگز سفارش پوستر تئاتری ندارند. چون تعداد اجرای تئاتر در تهران کم است و محدود به شهر تهران است. آموزش‌های آکادمیک برای طراحی پوسترها کافی نیست بلکه اهمیت تجربه باید در کنار آموزش‌ها جدی گرفته شود.
استفاده از تکینک‌های مختلف مانند عکاسی در طراحی پوسترها از چه جایگاهی برخوردار است؟
همیشه برای طراحی هر پوستری می‌توان از تمام امکانات استفاده کرد یا نکرد. همان طور که می‌شود پوستر را فقط با نوشته انجام داد و اصلاً تصویر در آن نیاورد، می‌توان از تصویرسازی و یا عکاسی نیز استفاده کرد. این امر بستگی به رفتار طراح و یا نوع موضوع و سفارش بر می‌گردد. ممکن است در پوستری فضای استفاده از عکس مناسب نباشد و تصویرسازی مناسب تر باشد. اما استفاده از عکس در صورت درست استفاده شدن می‌تواند قطعا پوستر جذاب تری بسازد که همه این عوامل بستگی به شرایط دارد.
به کارگیری رنگ‌ها در طراحی پوستر چه اهمیتی دارد و محدودیت استفاده از آنها چه تاثیری بر پوستر می‌گذارد؟
دست طراح پوستر وقتی با چهار رنگ کار می‌کند باز است و آزادانه تر کار می‌کند. مانند صحنه‌ای که با چهار چراغ روشن می‌شود در برابر صحنه‌ای که فقط دو چراغ دارد. قطعا صحنه‌ای که بیشتر چراغ داشته باشد دارای خلاقیت‌های بیشتری خواهد بود. معمولا یک طراح خوب سعی می‌کند با وجود عدم امکانات از کار موفق بیرون بیاید یعنی با همان محدودیت رنگ هم از روی این بند عبور کند. اما محدودیت بلاخره وجود دارد و مانع از بسیاری کارها می‌شود.
برای بهبود وضعیت طراحی پوسترهای تئاتر چه راهکاری ارایه می‌کنید؟
اگر کارگردان‌ها تهیه کنندگان و مدیرانی که دست اندرکار تئاتر کشور هستند رفتار خود را حرفه‌ای کنند، قطعا همه چیز درست خواهد شد. یک گروه حرفه‌ای با آدم‌های حرفه‌ای کار می‌کند و حرفه‌ای‌ها قطعا بهتر از آماتورها کار خواهند کرد. قطعا ایجاد یک بنای سالم نیاز به معماران خوب و حرفه‌ای دارد.
لینک به منبع