دهمین دوسالانه پوستر؛ باید ها و نبایدها



این مطلب پیش از این در روزنامه تهران امروز تاریخ 13 مرداد ماه 88 به چاپ رسیده است.

سامان عابری

دهمین دوسالانه بین‌المللی پوستر تهران امسال جدا از دوسالانه گرافیک ایران، 27 مهر تا 27 آبان‌ماه در مؤسسه فرهنگی وهنری صبا برپا می‌شود و سال آینده شاهد برپایی دهمین دوسالانه ملی گرافیک ایران خواهیم بود. این تصمیمی بود که امسال در دهمین دوره این دوسالانه، از سوی شورای علمی و سیاست‌گذاری گرفته شد.
طی سومین نشست مشترک اهالی گرافیک و رئیس دفتر هنرهای تجسمی وزارت ارشاد مقرر شد دوسالانه پوستر تهران مجزا از دوسالانه گرافیک ایران برگزار شود و امسال دهمین دوسالانه بین‌المللی پوستر تهران و سال آینده دهمین دوسالانه ملی طراحی گرافیک ایران برگزار شود.
اگر چه در سایت های اینترنتی و در اخباری که در آغاز انتشار خبر جدایی این دو دوسالانه از یکدیگر منتشر شد، نام بزرگان گرافیک ایران از جمله ابراهیم حقیقی، قباد شیوا، امرالله فرهادی، مجید عباسی، مصطفی اسداللهی، مسعود سپهر، بهرام کلهرنیا، مصطفی گودرزی، علی وزیریان، محمد خزایی و حمید شریفی به عنوان شورای علمی و برنامه ریزی دهمین دوسالانه بین المللی پوستر تهران اعلام شد، اما اکنون برخی از آن ها از جمله ابراهیم حقیقی خود را خارج از این گود معرفی می کنند و قباد شیوا نیز که حکمش را به  عنوان رییس دهمین دوسالانه پوستر تهران گرفته است، طی یک نشست خبری اعلام کرد که به عنوان یک شخص حقیقی و یک کارشناس در این دوسالانه حضور دارد.
این نشان دهنده بی مهری مرکز هنرهای تجسمی وزارت ارشاد به انجمن طراحان گرافیک ایران است. به گفته ابراهیم حقیقی انجمن طراحان گرافیک ایران، در جریان برگزاری دوسالانه پوستر وگرافیک از سوی مرکز هنرهای تجسمی کنار گذاشته شده و اصلاً دعوت به همکاری نشده است، اما محمود شالویی مدیر کل دفتر امور هنرهای تجسمی وزارت ارشاد در نشست خبری دهمین دوسالانه پوستر تهران در پاسخ به سوالی در این خصوص گفت: ما هیچ مشکلی با اعضای انجمن طراحان گرافیک ایران و دیگر انجمن های تخصصی  نداریم وانجمن گرافیک همکاری خوبی را تاکنون با ما داشته اند.
اگر چه مدیر کل دفتر امور هنرهای تجسمی وزارت ارشاد از حضور افراد با تجربه و پیشکسوت این هنر در راستای برگزاری دوسالانه پوستر سود جسته است ولی از حضور انجمن به عنوان مجری برگزاری این دوسالانه خبری نیست و این در حالی است که طبق روال سایر دوسالانه‌ها، مرکز هنرهای تجسمی مسئولیت برگزاری این دوسالانه‌های ملی و بین‌المللی را بر عهده دارد و انجمن‌های تخصصی هر رشته نیز مجری برگزاری آن هستند.

حقیقی به عنوان رییس انجمن هم دلیل دعوت نشدن انجمن طراحان گرافیک در برگزاری دهمین دوسالانه پوستر تهران را نمی‌داند. امرالله فرهادی در این باره می‌گوید: طبق آیین‌نامه، دوسالانه‌ها باید با همکاری انجمن ها برگزار شود اما در دوسالانه پوستر انجمن را حذف کردند که دلیل آن را نمی دانیم. اما اعضای انجمن مختارند که در این دوسالانه شرکت کنند یا نکنند.
فرهادی درباره شرایط برگزاری دوسالانه‌های دیگر کشورهای جهان در مقایسه با دوسالانه‌های کشورمان می‌گوید: دیگر کشورها شرایط کشور ما را ندارند و معمولاً‌ دولت نقش تعیین کننده‌ای در برگزاری این برنامه‌ها نداشته وتنها از برگزاری این رویدادها حمایت می کند.
اما در ایران در برگزاری دوسالانه‌ پوستر حتی اسمی از انجمن طراحان گرافیک نیست. در کشور ما هر روز شاهد یک اتفاق تازه هستیم، مدیران یکی پس از دیگری تغییر می‌کنند و به دنبال آن تغییراتی را در تصمیم‌گیری‌ها داریم.
ابراهیم حقیقی رییس انجمن طراحان گرافیک نیز با بیان این که انجمن برای برگزاری دهمین دوسالانه پوستر اصلا دعوت نشده است می گوید: تصور انجمن این است که به عنوان مجری برگزاری دوسالانه عمل کند، همچون دوره های  قبل که انجمن نشان داد توانایی برگزاری دوسالانه‌های ملی و بین‌المللی پر رونق را با هم دارد.
حقیقی معتقد است که اگر انجمن دعوت به همکاری می شد،  قصد داشت دوسالانه ملی و بین المللی را با هم برگزار کند چرا که بعد دوسالانه ملی برای ما مهمتر از بین‌المللی است.
وی درباره دلایل این اهمیت توضیح می دهد: در دوسالانه بین‌المللی تنها به بخش پوستر پرداخته می شود اما در دوسالانه ملی همه رشته‌های طراحی گرافیک حضور دارند و بضاعت کاری دو سال گذشته همکاران ما برای قضاوت وداوری خودشان کنار هم قرار می گیرد.
حقیقی با تأکید بر اهمیت دوسالانه ملی گرافیک می‌افزاید: ما در بسیاری از رشته‌ها مثل بسته بندی و صفحه آرایی و طراحی وب سایت بسیار ضعیف هستیم و نمی توانیم به صورت بین‌المللی با دیگر کشورهای جهان رقابت کنیم، بنابراین باید چند سالی به شکل ملی این دوسالانه را برپا کنیم و نقاط ضعف خودمان را برطرف کنیم، آن گاه به فکر بین المللی کردن آن باشیم.فقط در پوستر هست که به رشد لازم رسیدیم و می توانیم رقابت کنیم.
رییس انجمن طراحان گرافیک با اشاره به این که انجمن ها بهتر وحرفه ای تردر زمینه برگزاری دوسالانه ها عمل می‌کنند می افزاید: ای کاش همان مقدار که به رقابت های بین المللی گرایش داریم به خود گرافیک کشورمان هم فکر کنیم که بتواند در کلیه رشته ها رشد داشته باشد.حقیقی معتقد است مسابقه برگزار کردن در وهله دوم اهمیت قرار دارد و مهم آن است که ما گرافیک خوب و سالمی را داشته باشیم.
وی درباره مجزا کردن دوسالانه پوستر از گرافیک هم چنین می گوید: به نظر من باید  دوسالانه گرافیک را به صورت بخش بخش بین المللی کنیم، به طور مثال هنوز امکان بین المللی شدن رشته بسته بندی را نداریم چون با تجارت سروکار دارد و چاپ خانه های مدرن ومجهز در رشد این رشته بسیار تأثیرگذارند که این امکان هنوز برای ما وجود ندارد،‌در زمینه صفحه آرایی مجلات و روزنامه ها نیز، جراید اندکی داریم که صفحه آرایی خوبی را داشته باشند اما در زمینه طراحی جلد کتاب شاید بتوانیم در سطح بین المللی رقابت کنیم اما در مورد سایر رشته های گرافیک تردید دارم.

مصطفی اسداللهی نیز درباره عدم حضور انجمن در برگزاری دهمین دوسالانه پوستر می گوید: در دوره های قبل، وزارت ارشاد برگزاری دوسالانه ها را به انجمن  واگذار کرد به عنوان نهادی که به مسائل طراحان گرافیک ایران اشراف دارد، اما گویا این دوره خود ارشاد قصد برگزاری آن را دارد . درگذشته هم همین گونه بود، برخی از دوره‌های را  خود ارشاد وبرخی دوره ها را انجمن برگزار کرده است.

وی معتقد است که نهادی مثل انجمن چون عضویت تعداد زیادی از طراحان حرفه ای را دارد ،مسلماً از لحاظ  کار کارشناسی بهتر می توانند بر برگزاری این دوسالانه ها عمل کنند. البته گاهی هم جمعی از همکاران طراح که عضو انجمن هم نباشند دعوت به همکاری می شوند که در گذشته هم این کار معمول بوده است اما در جمع بندی به این نتیجه رسیدند که کار انجمن دقیقتر است.
اسداللهی نیز با تأکید بر اهمیت دوسالانه ملی گرافیک می گوید: اولویت ما در برگزاری دوسالانه های ملی است. پوستر مسئله روز ما نیست، بلکه مسئله اصلی ما  رشته های مختلف طراحی گرافیک  است که کاربردشان در اجتماع برای مردم ملموس تر است وبا زندگی روزمره مردم سروکار دارد.برگزاری دوسالانه ملی که به تمام  گرایش های مختلف طراحی گرافیک پرداخته می شود بیشتر می تواند مسائل ما را حل کند و نشان دهنده کارنامه دو ساله هنرمندان ماست. بنابراین اولویت با گرافیک ملی ایران  ورشته هایی است که کمتر به آن بها داده شده است.
اسداللهی درباره وضعیت طراحی گرافیک ایران هم چنین می گوید: ما هنوز نتوانسته ایم در برخی از رشته های گرافیک حداقل قابل قبولی را در کشور به اجرا در بیاوریم و با توجه به تعداد روزافزون فارغ التحصیلان این رشته، در گرایش های مختلف هنوز نقاط ضعف بسیاری داریم که به آن پرداخته نشده است و باید به فکر رشد و ارتقاء آن باشیم.
وی می افزاید: ابتدا باید استاندارد حداقلی طراحی گرافیک را در کشور به وجود آوریم .
وی همچنین پیشنهاد می کند که با توجه به این که فونت های نوشتاری ما که معمولا طراح گرافیک ها استفاده می کنند خیلی نقص دارند، لازم است در زمینه طراحی فونت و گرافیک محیطی بسیار کار کنیم .
اسداللهی در بخش دیگری از سخنانش به جدا شدن دوسالانه پوستر از گرافیک اشاره می کند و می گوید: ایده جدا شدن پوستر از دیگر رشته های گرافیک به معنی بی اعتنایی به دیگر رشته ها نیست. بلکه قرار بود دیگر رشته های گرافیک نیز به صورت سالیانه صاحب نمایشگاه باشند. اما تغییر مدیریت ها همیشه باعث می شود که تصمیمات اتخاذ شده در گذشته، فراموش شود.
وی می افزاید: در تصمیمات قبلی شورا  قرار بر این بود که رشته طراحی جلد کتاب در قالب یک نمایشگاه جداگانه در کنار نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شود و نمایشگاهی از آثار طراحی بسته بندی نیز در جوار نمایشگاه بزرگ بسته بندی برگزار شود و نمایشگاه گرافیک مطبوعاتی را نیز در کنار برگزاری نمایشگاه مطبوعات داشته باشیم که این برنامه‌ ریزی ها با تغییر مدیریت ها به مرحله عمل نرسید.
اسداللهی همچنین تصریح می کند: گرافیک رشته های بسیاری دارد که برگزاری همه رشته ها در یک دوسالانه واحد  حق مطلب را ادا نمی کند.

به هر حال بعد از کش و قوس های فراوان نشست خبری دهمین دوسالانه پوستر تهران چندی پیش با حضور «محمود شالویی» مدیر کل دفتر امور هنرهای تجسمی وزارت ارشاد، قباد شیوا رییس این دوسالانه و محمد خزایی دبیر آن در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد و تکلیف همه را روشن کرد.

«قباد شیوا» که عنوان رییس دهمین دوسالانه پوستر تهران را در اختیار دارد در آغاز این نشست گفت: من کسی هستم که تمام زندگی‌ام را در کار هنر گرافیک گذاشته‌ام و کمی هم در این زمینه ایده‌آلیست هستم که نمی‌دانم خوب است یا بد اما در دو بی‌ینال قبل که من به عنوان دبیر آن انتخاب شده بودم، به مدیر وقت موزه هنرهای معاصر تهران اعلام کردم این که ما آثار خودمان را روی دیوار ببریم و از همدیگر تعریف و تمجید کنیم چندان خوب نیست و پیشنهاد کردم این حرکت را به صورت بین‌المللی درآورند.
وی افزود: اولین دوسالانه جهانی پوستر تهران کلید خورد و با طرح‌ها و تصمیماتی که برای آن داشتم که جزء آرزوهای حرفه‌ای من بوده و هست کار را شروع کردیم. من عقیده داشتم که ما به اندازه کافی طراح خوب در کشور داریم و خوب است که این طرح‌های خوب را صاحبنظران و هنرمندان خارج از مرزها نیز ببینند اما در اولین دوره برپایی این بی‌ینال من به دلایل خاصی استعفاء دادم و طرح‌های پیشنهادی خودمان را در اختیار موزه گذاشتیم، دومین بی‌ینال هم در غیبت من برگزار شد و اتفاقاتی در آن دوره افتاد که من خارج از کشور از آن خبر دار شدم و به سؤالات هنرمندان خارجی درباره آن پاسخ می‌دادم. آن‌ها می‌پرسیدند که چرا طراحان ایرانی پوسترهای تک‌ نسخه‌ای را به نمایش می‌گذارند و من در اندازه حفظ آبرو به آن‌ها پاسخ‌هایی را دادم. اما در دومین بی‌ینال به صورت غیر مستقیم جلوی این کار را گرفتم.
شیوا تصریح کرد: در تمام دنیا پوستر از سطح خیابان‌ها به بی‌ینال‌ها راه می‌یابد و پوستر زمانی که با حفظ ارزش‌های هنری، رسالت رسانه‌ای بودن خودش را انجام داد، وارد بی‌ینال شده و بعد از تاریخ مصرفش تبدیل به اثر هنری می‌شود.
این طراح پیشکسوت گرافیک ایران در ادامه درباره دلیل حضورش به عنوان ریاست این دوسالانه توضیح داد: چندی پیش حکمی به دستم رسید که به عنوان ریاست دهمین دوسالانه پوستر تهران انتخاب شده بودم و من برای دفاع از حرفه‌ام و دفاع از طراحان خوب کشورمان این وظیفه را خارج از همه تنش‌ها پذیرفتم چرا که آن را در راستای ایده‌آل‌های حرفه‌ای خودم دیدم.
شیوا تأکید کرد: من در این دوسالانه به عنوان یک شخص حقیقی حضور دارم نه حقوقی و اگر چه عضو انجمن طراحان گرافیک ایران هستم اما به عنوان یک کارشناس در این دوسالانه حضور یافته‌ام نه عضوی از انجمن.
وی افزود: این بی‌ینال نوعی مهمانی است که نگاه طراحان ایرانی را با حفظ هویت ایرانی خود با نگاه دیگر طراحان سرزمین‌های دیگر همنشین می‌‌سازد و آرزوی ما هم این است که این بی‌ینال در تداوم خود به تقابل مثبت گرافیک شرق و غرب تبدیل شود.
شیوا ادامه داد: در خارج از مرزها مدتی است که با خصوصیات گرافیک ایران آشنا شده‌اند و طراحان ما با نمایش آثارشان در دیگر بی‌ینال‌های خارجی توانسته‌اند جوایزی را به دست آورند و آن‌ها را با گرافیک ایرانی آشنا کنند.
شیوا در بخش دیگری از سخنانش از نمایش آثار یکی از برترین طراحان گرافیک جهان خبر داد و گفت: قرار بود سه طراح گرافیک خارجی و دو داور ایرانی آثار این دوسالانه را داوری کنند که در این راستا با «میلتون گلیزر» برای داوری این دوسالانه تماس گرفتیم ولی ایشان به دلیل کهولت سن و عدم امکان سفرهای طولانی آن را نپذیرفتند اما بخشی از آخرین آثار این هنرمند را در ا ین دوسالانه به نمایش خواهیم گذاشت.
شیوا درباره داوران این دوسالانه هم گفت: آیدین آغداشلو و حسین حلیمی از ایران به همراه والنسیا روتریگز از مکزیک و میشل باتوری از لهستان کار داوری آثار را انجام خواهند داد و همچنان مشغول رایزنی با هنرمندانی از ایتالیا،‌آلمان و ژاپن هستیم تا سومین داور خارجی را هم به زودی انتخاب کنیم.
این طراح گرافیک درباره مکان برگزاری این دوسالانه هم توضیح داد: مکان‌های مختلفی را بازدید کرده‌ایم اما به دلیل حجم زیاد آثار ارسالی هر یک از این مکان‌ها به تنهایی کافی نیستند و باید چند مکان مختلف را برای آن پیش‌بینی کنیم.
شیوا درباره موضوع «انسان معاصر و محیط زیست» هم توضیح داد: گاهی موضوعاتی از سوی شورای سیاست‌گذاری پیشنهاد می‌شود که ممکن است برای هنرمندان و فرهنگ کشور ما موضوع آشنایی باشد اما در بخش بین‌المللی معتقدم چون هنرمندانی از دین و آیین دیگری هم حضور دارند باید موضوعی انتخاب شود که هنرمندان خارجی با آن غریبه گی نکنند و با مشورت‌های بسیار سرانجام این موضوع را برای دوسالانه پوستر انتخاب کردیم.

محمود شالویی مدیر کل دفتر امور هنرهای تجسمی وزارت ارشاد درباره حضور انجمن طراحان گرافیک در برگزاری دهمین دوسالانه پوستر تهران هم گفت: اعضای انجمن در جلسات مختلف این دوسالانه همکاری خوبی را با ما داشتند و امیدواریم که باز هم این همکاری‌ها ادامه یابد.
وی تصریح کرد: بی‌ینال‌های برگزار شده تاکنون عموماً توسط مرکز هنرهای تجسمی و با مشارکت انجمن‌ها همراه بوده است و این موضوع در قالب آیین‌نامه و قانونمند ارائه شده است که برپایی دوسالانه‌های ملی توسط مرکز و با همکاری انجمن‌های تخصصی باشد و در دوره مدیریت من هم به همین صورت بوده است. در دوسالانه پوستر تهران هم مشکلی با اعضای انجمن گرافیک نداشتیم و در برگزاری نمایشگاه‌های مختلف از سوی انجمن‌ مثل «نمایشگاه زباله‌های شهری» با آن‌ها همکاری داشتیم و خواهیم داشت، ضمن این که علاقه‌مندیم همه دوسالانه‌ها با همکاری و مشارکت جدی انجمن‌ها برگزار شود و اگر انجمن‌های تخصصی مختلف آمادگی لازم را داشته باشند، فعالیت‌ها و مسئولیت‌های بیشتری را به آن‌ها واگذار خواهیم کرد.

محمد خزایی دبیر دهمین دوسالانه پوستر تهران هم به چگونگی برگزاری این دوسالانه اشاره کرد و گفت: در این دوره پوسترهایی که در موضوعات فرهنگی و اجتماعی طراحی شده‌اند یک تا سه نسخه را از هنرمندان خواستیم تا ارسال کنند و در بخش موضوعی نیز موضوع «انسان معاصر و محیط زیست» را انتخاب کردیم که هنرمندان آثارشان را با این موضوع برای ما ارسال می‌کنند.
خزایی به فعالیت‌های جنبی این دوسالانه هم اشاره کرد و گفت: نمایش آثار سه تن از هنرمندان فقید جهان یعنی «آلن فلیچر» از آلمان، «فوکودا» از ژاپن و «مرتضی ممیز» از ایران که در عرصه گرافیک جهان خوش درخشیده‌اند در بخش جنبی این دوسالانه خواهیم داشت و همچنین از یکی از هنرمندان صاحب سبک ایرانی نیز با نمایش بخشی از آثارش تجلیل خواهیم کرد.
دهمین دوسالانه پوستر تهران 27 مهرماه تا 27 آبان‌ماه به احتمال زیاد در مؤسسه فرهنگی و هنری صبا برگزار خواهد شد و آخرین مهلت ارسال آثار نیز برای هنرمندان داخلی و خارجی 31 مردادماه در نظر گرفته شده است.

زمان انتشار: ۲۱:۳۸ ۱۳۹۵/۹/۲۸

ارسال نظر
نام و نام خانوادگی
ایمیل

قوانین ارسال نظر

نظراتی که حاوی توهین باشند، منتشر نمی‌شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری کنید

متن