مجله رنگ | مجله الکترونیکی طراحان گرافیک ایران

نگاهی به نمایشگاه ۲۵ سال پوستر تئاتر

این مطلب پیش از این در روزنامه اعتماد ملی و در تاریخ 2 اسفند ماه 86 به چاپ رسیده است.

مجید کاشانی

در میان برگزاری این همه نمایشگاه و بی‌ینال فرمایشی و سلیقه‌ای، نمایشگاه "پوستر‌های 25 سال تئاتر ایران" خود، اتفاقی خوشایند است نه از آن‌رو که فرهنگی است و دوشادوش تئاتر و نه از این منظر که آثار بسیاری از نامداران در کنار پوسترجوانترها خودنمایی می‌کند.

گرچه اینها که نوشتم هرکدام خود امتیازی مثبتند، بلکه خوشایندی این اتفاق بیشتر از آن سو مهم است که نمایشگاه، نسبت به غالب همتایانش خصوصیتی منحصر به‌فرد دارد. صفتی برتر که از اتفاق، محل مناقشه بسیاری از اهل نظر گرافیک در طی این سالیان بوده است. نمایشگاه پوسترهای تئاتر یک <نمایشگاه واقعی> است. متن نمایشگاه بر اساس یک واقعیت موجود ساخته شده است؛ تئاتر. ‌ این پوسترها کاملا‌ جنبه‌ای کاربردی داشته و بر اساس تخیل یا دریافت یک سفارش ازخود ساخته نشده‌اند. اینها بیش از هر چیز برای یک متن نمایشی و یک اجرای تئاتر جان گرفته‌اند. این آثار پیش از این، رو به مخاطبان و رهگذران قرار گرفته و بخت خویش را آزموده‌اند. از همین روست که بلندپروازی‌های مصنوع و روشنفکری‌های ناآزموده آکادمیک؛ در آنها کمتر رخ می‌نمایاند. نشان خوشایند دیگری که این نمایشگاه بر سینه خود دارد، خیل کیفی بازدیدکنندگان آن است. مراسم افتتاحیه گرچه رونق رویایی بسیاری از همتایانش را نداشت اما، یک عامل متفاوت در آن ملموس بود و آن، حضور افرادی از خانواده تئاتر و سینما بود. در میان جمعیتی که روبه‌روی آثار سرک می‌کشیدند تا پوستر مقابل خود را بهتر ببینند، گهگاه چهره‌‌‌ آشنای یک بازیگر، کارگردان یا تهیه کننده قابل تشخیص بود. این حضور طیف سفارش دهندگان بالقوه؛ آمال دو، سه دهه طراحان گرافیک ایران است. واقعیت این است که مسیر گرافیک نخبه ایران سال‌هاست دریک مهجوری خودخواسته، راهش را از سفارش‌دهندگان جداکرده و با نگاهی از بالا‌، از بسیار بالا‌، این گروه و به تعاقب آن؛ مخاطبانش را از دست داده و مسیر جریان‌های نقاشی‌گونه را پی گرفته است.
در تمام سالیان اخیر؛ نمایشگاه‌ها و بی‌ینال‌های گرافیک، تقریبا به‌جز طیف محدودی ازخود طراحان گرافیک، رفقا وخانواده ایشان مخاطب دیگری نداشته است و کشاندن جامعه سفارش دهنده به چنین نمایشگاه‌هایی فراموش شده و یا خارج از توان بوده است. ‌
گرچه این ویژگی نمایشگاه، تنها یک قدم کوچک از مسیرهای ناپیموده گرافیک ما است اما خود، فانوس امیدی می‌باشد برای اثبات آنکه سفارش دهنده و مخاطب قابل جذبند و در دسترس، چرا که کم توجهی به این دو طیف، آنان را در بی‌خبری فرو گذاشته و در مواقعی که آگاهی سفارش دهنده و نگاه تیزبین مخاطب را طلب کنیم، میدان را از گوی و سوار تهی خواهیم یافت. نتیجه این فرآیند، فاجعه‌ای مانند پوستر بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر که بیشتر به کاتالوگ یک رستوران سنتی می‌ماند یا غفلتی چون پوستر جشنواره تئاتر فجر امسال خواهد بود. شاید اگر مسوولا‌ن ذیربط معاونت سینمایی وزارت ارشاد و مرکز هنرهای نمایشی تنها یک بار با راهکاری مناسب به چنین نمایشگاهی دعوت شده بودند، بخشی از جریان نخبه گرافیک ایران را به چشم دیده و این نوع جریانات امتداد یافته بود، اکنون لا‌اقل در بخش گرافیک فرهنگی، با سفارش‌دهندگانی آگاه‌تر سروکار داشتیم. ‌ بیست و پنج سال پوستر تئاتر ایران در کنار تمام نقاط قوتش اما می‌توانست بهتر از این باشد. می‌شد آن‌را به کانون جشنواره‌ای هدایت کنیم که نمایشگاه، اساسا به بهانه آن شکل گرفته است. محلی مانند تئاترشهر یا تالا‌ر مولوی. بی‌شک این درگیری رویاروی با مخاطبان، اثری به یادماندنی بر انتخاب‌های بعدی آنان خواهد داشت. حالا‌ که به هزار و یک علت؛ گرفتن دست این جماعت و هدایتشان به موزه هنرهای معاصر و مرکز صبا دشوار به نظر می‌رسد، لا‌اقل خود، میهمانان خوانده و ناخوانده شویم و به بزمشان پای بگذاریم. ‌
بیست و پنج سال پوستر تئاتر ایران برخلا‌ف بسیاری از نمایشگاه‌های گرافیک که با حمایت‌های مختلف مادی و معنوی دارای شمایلی آبرومندانه‌ترند، سر و وضعی فقیرانه دارد اما بر اساس آنچه گفته شد عمیق است و تاثیرگذار؛ حتی با قطع غیراستاندارد پوسترهایی که به ابعاد نمایشگاهی نیستند، در فضایی کوچک روی سر و کول هم نصب شده‌اند و از کیفیت پایین چاپ رنج می‌کشند.
در انتها به یاد داشته باشیم برگزاری یک نمایشگاه گرافیک، پیش از آنکه هدفی برای گردهمایی طراحان باشد، بهانه‌ای است برای نشان دادن ابعاد قدرت طراحان گرافیک به مخاطبان و سفارش‌دهندگان آگاه. دوسالا‌نه گرافیک تهران و... نیز می‌توانند و باید؛ فرشی را بگسترانند زیر پای کسانی که بخش بزرگی از حیات گرافیک بسته به سر زلف آنهاست. مدیران تصمیم‌گیر در عرصه روابط عمومی و هر کس که به نحوی سفارش دهنده است، باید ببیند و بشناسد گرافیک خوب و تاثیر انکارناپذیرش را. بی‌شک بار این مسوولیت بیش و پیش از هر کس بر دوش انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران خواهد بود.

زمان انتشار: ۲۱:۳۸ ۱۳۹۵/۹/۲۸

ارسال نظر

نام و نام خانوادگی

ایمیل

قوانین ارسال نظر

نظراتی که حاوی توهین باشند، منتشر نمی‌شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری کنید

متن

نگاهی به نمایشگاه ۲۵ سال پوستر تئاتر

ارسال نظر

درباره ما

پست های اتفاقی

نگاهی به نمایشگاه ۲۵ سال پوستر تئاتر

ارسال نظر

درباره ما

پست های اتفاقی

خبرنامه