«نه» به فراخوان تازه‌ی جشنواره‌ی تئاتر فجر


بعد از رونمایی از پوستر جشنواره‌ی تئاتر فجر، جنجال‌هایی به راه افتاد و اعتراض‌های زیادی به انتخاب پوستر شد. نظر اکثریت طراحان گرافیک کشور، نظر منفی و انتقادآمیز بود. یکی از این طراحان معترض، تورج صابری‌وند است که در اعتراض به انتخاب پوستر جشنواره‌ی تئاتر، صفحه‌ای به نام «توقف انتشار پوستر تئاتر فجر» در فیس‌بوک ساخته است. با او در این زمینه گفت‌وگو کرده‌ایم.

به نظر شما، اعتراضات به‌راه افتاده علیه پوستر جشنواره‌ی تئاتر فجر به‌جا است؟ نظر شما در مورد طراحی این پوستر چیست؟
تردیدی وجود ندارد که پوستر طراحی‌شده برای جشنواره‌ی بین‌المللی تئاتر فجر، به لحاظ کیفیت طراحی و ایده‌پردازی در سطح نازلی قرار دارد. اعتراض‌های روزهای اخیر و موج‌های رسانه‌ای به‌راه افتاده،  این را ثابت می‌کند.

گفته شده که این پوستر، مراحل ممیزی را طی کرده و تعدادی از بزرگان گرافیک کشور به‌عنوان داور بر طراحی و انتخاب آن نظارت داشته‌اند. به‌نظر شما این ادعا چقدر قابل پذیرش است؟
زمانی می‌توانیم این ادعا را بپذیریم که دبیر جشنواره بگویند دقیقا کدام یک از بزرگان طراحی گرافیک ایران در داوری حضور‌ داشته‌اند.

آقای قباد شیوا عضو گروه داوری پوستر جشنواره هستند و البته خود ایشان یکی از اولین معترضان به انتخاب پوستر جشنواره‌ی تئاتر بودند.
تردیدی نیست که آقای قباد شیوا از بزرگان طراحی گرافیک کشور هستند اما من نمی‌دانم نظر ایشان چه بوده. به هر حال ایشان یک نفر هستند و یک رای دارند. ممکن است تعداد رای‌های مثبتی که به پوستر داده شده، از آراء مخالف بیشتر بوده باشد.
البته من گمان می‌کنم اعمال نظر مدیران دولتی کار را در این‌ مواقع خراب می‌کند و باعث تنزل کیفیت آن‌ها می‌شود. معمولا این‌طور است که هر کار طراحی که برای ارگان‌های دولتی انجام شده، با اعمال نظرهای غیرکارشناسانه‌ی مدیران دولتی و کج‌سلیقگی آن‌ها  دچار تنزل کیفیت شده است. این اتفاق را در سازمان‌های دولتی زیاد دیده‌ایم. معمولا هر کاری به سفارش یک اداره‌ی دولتی طراحی شده باشد، زشت است و یکی از آسیب‌های مهم گرافیک ما، ممیزی دولتی است.

آیا به‌نظر شما طراح مقصر است؟ طراح باید اعمال نظرهای مدیران را در کارش بپذیرد و اجرا کند یا باید کار را طبق اصول حرفه‌ای پیش ببرد؟
طراح‌ها البته که باید با سفارش‌دهنده‌ها تعامل داشته باشند، اما این به معنی شنیدن نیازهای آن‌هاست نه توجه به سلیقه‌ی شخصی سفارش‌دهنده‌ها. پوستر و آثار گرافیکی برای مخاطب طراحی می‌شود نه برای سفارش‌دهنده. پس نظر و سلیقه‌ی سفارش‌دهنده در گرافیک محلی ا:.8( اعراب ندارد. اما زمانی که طرحی با اعمال نظر سفارش‌دهنده‌ها خراب می‌شود به‌نظر من طراح هم قطعا مقصر است، چون به نظرات کسانی که ایده‌های غیرکارشناسی داده‌اند توجه کرده و آن ایده‌ها را پذیرفته و اجرا کرده است. طراح دست‌کم مسئول اجرای آن‌هاست و مقصر است و تردیدی در این نیست. بعضی از طراحان گرافیک در دفاع از طرح‌های ضعیف‌شان می‌گویند که سلیقه‌ی مشتری است. به عقیده‌ی من طراح‌ها نباید این کار را بکنند، چون در طول زمان، هم به کسب‌وکار خودشان، هم به کسب‌وکار حرفه‌شان و هم به سلیقه‌ی جامعه لطمه وارد می‌شود. اما در مورد این پوستر،‌ اعتراض‌ها متوجه طراح نبود، هر طراحی ممکن است کار ضعیفی هم داشته باشد. آنچه تبدیل به یک موج رسانه‌ای شد، اعتراض به سلیقه‌ی مدیران دولتی بود؛ اعتراض به اینکه چرا چنین پوستری توسط مدیران جشنواره تایید می‌شود. موضوع اعتراض این نیست که چرا این پوستر طراحی شده؛ موضوع این است که چرا چنین پوستری انتخاب شده است. گفته می‌شود برای طراحی این پوستر میلیون‌ها تومان خرج شده. نقاشی مینیاتوری که در این پوستر دیده می‌شود، به‌طور اختصاصی برای این کار کشیده شده است. لباس‌های خاص برای زن و مرد توی پوستر طراحی و دوخت شده و ماسک خاصی ساخته شده است. خلاصه اینکه این کار هزینه‌ی زیادی داشته اما چرا نتیجه‌اش اصلا قابل قبول نیست؟ برگزارکنندگان حاضر هستند بودجه‌ی غیرمعمول اختصاص دهند اما حاضر نیستند حتی به‌نظر کارشناسی عضو هیئت داوران‌شان از جمله آقای شیوا توجه‌ای کنند.
برای من و خیلی از طراحان گرافیک دیگر این سوال پیش آمده که چرا انجمن صنفی طراحان گرافیک در قبال این مسئله سکوت کرده است. همه‌جا پر شده از اعتراض علیه این پوستر اما انجمن صنفی نه‌تنها هیچ موضعی نگرفته، بلکه حتی خبر این ماجرا را روی وب‌سایتش منتشر نکرده است.

آیا شما فراخوان تازه اعلام‌شده را راه چاره‌ی حل این مشکل می‌دانید؟
به‌نظر من چیزی که آقای صالح‌پور اعلام کرده‌اند اصلا فراخوان نیست. فراخوان باید مکتوب باشد، مقرراتش مشخص باشد، نیازهای سفارش‌دهنده و چارچوب مورد نظرش معلوم باشد، اسامی داورانش اعلام شود و گفته شود جوایزش چیست. خیلی از طراحان گرافیک این فراخوان را جدی نگرفته و در آن شرکت نمی‌کنند. دبیر جشنواره اعلام کرده که از طراحان گرافیک دعوت می‌کنم کارهای زیباتر خود را به دبیرخانه‌ی جشنواره ارسال کنند. می‌بینید که این دعوت حتی ادبیات خوبی ندارد. چه برسد به داشتن استانداردهای لازم برای یک فراخوان.

به‌نظر شما چاره‌ی حل مشکلات این‌چنینی چیست؟
مشکل اصلی ما نحوه‌ی سفارش و انتخاب و اعمال نظرهای شخصی‌ در سیستم دولتی و کج‌سلیقگی مدیران است و باید عادت کنند که کار را به طراحان خبره بسپارند و خود کنار بایستند. باید این طرز تفکر و این روش اصلاح شود. طراحان گرافیک و اهالی فرهنگ این سیستم و این طرز برخورد را نخواهند پذیرفت.


زمان انتشار: ۲۱:۳۸ ۱۳۹۵/۹/۲۸

ارسال نظر
نام و نام خانوادگی
ایمیل

قوانین ارسال نظر

نظراتی که حاوی توهین باشند، منتشر نمی‌شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری کنید

متن