گفتگو: احسان رضوانی/ شهاب اشتری
عکس: شهاب اشتری
سخن رنگ
این گفتگو در تابستان سال جاری و در دفتر فرشید مثقالی صورت گرفته است و بدیهی است نظرات مطرح شده در این گفتگو، الزامن نظر "رنگ" نبوده و "رنگ" مطالب مختلف را برای هرچه بهتر شدن فضای نقد و بررسی تحولات گرافیک ایران منتشر می نماید.
مجله الکترونیکی "رنگ"
شما پس از بازگشت از آمریکا تا سال ها نه عضو انجمن شدید و نه در نمایشگاهی شرکت کردید؛ حتا دعوت روانشاد ممیز را در مورد ارسال یک نسخه از پوسترهایتان برای نمایش در بخش جنبی دوسالانه‌ی هشتم رد کردید و ایشان چند پوستر شما را از آرشیو خودشان در نمایشگاه گذاشتند. از آن روزها تا امروز چه روندی طی شده که اکنون نفر اول انجمن هستید؟البته بارها بنا به دعوت دوستان در جلسات انجمن حضور پیدا می کردم. ولی اصولن من آدمی هستم تکرو و منزوی و این عدم مشارکت امری است کاملنن شخصی. معمولن از هرگونه مشارکت با تشکیلاتی خاص و مصاحبه های غیرضروری احتراز دارم؛ مگر اینکه ضرورتی را احساس کنم مثلن همین مصاحبه که به زعم من برای انجمن ضروری است.اما سال گذشته با توجه به شرایط خاصی که پیش آمد دوستان از من خواستند که در انجمن حضور داشته باشم. الان هم به دلیل ضرورتی که حس می کنم در انجمن هستم وگرنه همان خصلتم پابرجاست. 
آن ضرورت ها کدامند؟سال گذشته و پس از درگیری هایی که به دلیل بینال به وجود آمد، انجمن در معرض تهمت هایی قرار گرفت و اغتشاش ایجاد شد، ضمن اینکه شرایط بیرونی هم مناسب نبود. این درگیری ها می توانست بصورت خیلی حرفه ای، با تشکیل مجمع عمومی فوق العاده و بحث در مورد مسائل به راه حل هایی برسد، اما چنین نشد. راه حل حرفه ای رفع مشکلات به شکل صنفی است و با حضور همه ی اعضا. اگر مسایلی وجود می داشت، باید در جمع مطرح می شد، حتا اگر چندین جلسه به طول می انجامید. ولی متاسفانه رفته رفته با کشیده شدن مسایل به مطبوعات، اوضاع شکل تبلیغاتی پیدا کرد. به هرحال موقعیتی خاص ایجاد شد که حضور من می توانست کمک باشد، لذا وقتی دوستان از من خواستند که حضور رسمی پیدا کنم، نمی توانستم بگویم نه.اکنون پس از طی چند ماه که عهده دار این مسوولیت شده اید، ذهنیت شما با ایده آل اولیه تان چقدر فاصله گرفته است؟هیچ. خیلی هم راضی هستم چرا که می بینم انرژی جوانی که وارد انجمن شده است واقعن مفید عمل می کند. انجمن چاره ای جز به روز شدن ندارد، زیرا 80 درصد اعضا از نسل جدید هستند. آیا با سیاستی که شما در انجمن اتخاذ کرده اید، توفیقی در جذب افرادی که از انجمن فاصله گرفته اند ایجاد شده است؟انجمن یک جمع شدن صنفی است. بنابراین به نظر من هیچ کس در این صنف نباید از خارج از انجمن قرار گیرد. از طرفی در هر جمعی تفاوت های منش و عقاید افراد موجب اختلافاتی خواهد شد، این یک امر طبیعی است. من عقیده دارم و سعی دارم بتوانم هر طراحی را به این جمع اضافه کنم، و هر کسی را که بدلایل مختلف از این جمع فاصله گرفته، به این جمع برگردانم. ولی این امر یک رابطه دو طرفه است و باید به رضایت دو طرف باشد. ما کوشش خود را می کنیم و انتظار داریم بدلیل منافع حرفه ای، دوستان هم بتوانند بر اختلافات خود فایق آمده و منافع دراز مدت صنفی را بالاتر از برخوردهای شخصی کوتاه مدت دیده و با گذشت همه طرف ها ما جمعی صنفی و مقتدر داشته باشیم.در مورد استعفای آقای مرزبان چه نظری دارید؟صادقانه بگویم از فاصله ای که مابین ما با آقای مرزبان اتفاق افتاده واقعن متاسفم. ازآنجایی که ما واحدی هستیم که داوطلبانه کار میکنیم، پس هر نیرویی که صمیمانه کار بکند مفید است. آقای مرزبان سه ویژگی ممتاز دارد: با انجمن رشد کرده، علاقه مند است، و وقت زیادی می گذارد. بنابراین همیشه نقش مفیدی برای انجمن داشته و می تواند داشته باشد. 
شما به لزوم وجود گروه های مختلف با برنامه های مختلف برای کاندیداتوری اداره انجمن اشاره کرده بودید. آیا فکر می کنید این ایده عملی و مفید است؟به نظر من وقتی بناست چند نفر برای مدت چند سال برای اداره جائی همکاری کنند، مفیدتر است اگر این چند نفر نزدیکی فکری و سلیقه ای داشته باشند. به این دلیل فکر می کنم چند نفری که به هم نزدیکترند و یا اهداف نزدیک تری دارند با هم گروهی را تشکیل داده و این گروه خود را کاندیدای مدیریت انجمن کنند. به این ترتیب ممکن است دو و یا سه گروه بتوانند کاندید مدیریت شوند و اعضا با شناختی که از چند ماه قبل از انتخابات با آنها پیدا می کنند، یکی از این گروه ها را برای مدیریت بعدی انتخاب کنند. تصور من این است که با این روش خیلی ها که تا به حال فرصت ظهور نداشته اند مجالی برای حضور در عرصه پیدا می کنند. اگر گروه‌ها شکل بگیرند حتا با وجود تضارب آرا، باعث پیشرفت و حرکت رو به جلو می شود. ولی به نظر من این رویه باعث حذف شدن عدهای هم می شود که در تیم کارآیی ندارند اما به شکل واحد موفق عمل میکنند.آنچه عرض کردم یک ایده آل است. راه حل اینست که دوستان از مدت ها قبل از انتخابات با یکدیگر تبادل ایده کرده و اگر کسی خود را آماده چنین نقشی می بیند با ارتباط با دیگران، قابلیت های خود را معرفی کند. ما معمولا در شب انتخابات بدون شناخت واقعی افرادی انتخاب می کنیم. آیا اگر این افراد از قبل معرفی شده و شناخته شوند، نتیجه بهتری نمی گیریم؟ این ترکیب ها مستلزم حضور نسل جوان‌تر و به اضافه افراد با سابقه که آشنایی بیشتری به اداره انجمن دارند است. انجمن دارای آیین نامهای است که همه ی اهداف را مشخص کرده است. شما فکر می کنید از اهداف انجمن دور شده ایم؟خیر به هیچ وجه. ما کاملن به هدف های صنفی وفاداریم.به زعم خیلی از اعضا، انجمن بیش از حد درگیر حاشیه ها شده و از اصل دور افتاده است. در حالی که مثلن انجمن عکاسان که صنفی هم هست با کیفیت بهتری عمل میکند.در چه مواردی؟به عنوان مثال در بحث بیمه ی اعضا یا موضوع مسکن. شما با این موارد موافق هستید یا نه؟ آیا صلاح می دانید یک مانیفست خلاصه شده ارایه شود و هیات مدیره به شفاف سازی مسایل بپردازد و در پایان سال با بیلان مشخصی اعلام کند که چند درصد از این اهداف مرتفع شده اند؟ما در همان روز مجمع عمومی به عرض دوستان رساندیم که مسائلی مد نظرمان است و روی چه موضوعاتی تکیه خواهیم کرد و هم اکنون هم از آنچه گفتیم کوچکترین انحرافی نداشته ایم. و بصورت خیلی شفاف در سایت انجمن و یا ای-نیوزها گردش کار را به دوستان ارائه کرده ایم. ما هم روی موضوع بیمه کار کردهایم و بسته به توانی که داشتیم اقدام کردیم، هم اکنون ما دارای بیمه امور اجتماعی برای اعضا هستیم و روی بیمه تکمیلی با وجود همه ی مسائل آن کار می کنیم. اما سرعت به نتیجه رسیدن امور بیمه در دست ما نیست، چون وابسطه به دیگران است. ما وارد مسایلی مانند مسکن و هر نوع مساله ی مالی بزرگ هم نمی شویم. اینکه شرکت تعاونی تاسیس بکنیم و پول جمع کنیم و ... مسائل و عوارضی دارد که ما به دنبال آن نیستیم. این ها امور رفاهی است که تشکیلات بزرگتری میخواهد. به اضافه کلن این امور در ارتباط با دولت قرار دارد و از آنجایی که میزان تغییرات در دولت بالاست لذا ما با تغییرات دایمی مواجه هستیم و توان ادامه ی یک سیاست ثابت را نداریم. مسایل حقوقی و مسایلی که مربوط به قوانین می شود، کدام ها در دستور کار هیات مدیره قرار دارد؟مسائل حقوقی هم کاملن به دولت وابسته است. اینکه ما بتوانیم مجوز کار در اماکن مسکونی داشته باشیم و یا مسائل پرداخت و یا عدم پرداخت مالیات بسته به نظر متصدیان امور، تفسیر و تصمیم گیری آن ها می شود و ما فقط نقش ارائه موضوع و پیگیری داریم. همه ی مسائل حقوقی در دستور کار ما هست، ولی به نتیجه رساندن آنها کاملن از اختیار ما خارج است.
البته اطلاع رسانی چندانی نشده است؟ممکن است. چون سیستم ایمیل ما با نقص مواجه بوده و بعضی از دوستان ای-نیوزهای ما را دریافت نکرده اند. یکی از کارهای ما که به نظر خیلی ساده هم می آید، به روز کردن اطلاعات اعضا بوده، ولی عملن مدت ها طول کشیده و هنوز هم در جاهایی ادامه دارد. مجوز دفتر چطور؟متاسفانه نمی توانیم از شهرداری مجوز بگیریم.
این حرف خیلی از اعضاست که چرا هیات مدیره این موارد را مشخص نمی کند و از موانع موجود حرفی نمیزند تا همه متوجه بشوند که کدام موارد رفع شدهاند؟ما همه ی مسایل را بازگو کرده ایم؛ واقعیت این است که اقدام به هر کاری زمان گیر و طولانی است. ما سعی داریم که نتایج کارهایمان را به اطلاع دوستان برسانیم. اینکه این هفته رفتیم به فلان اداره و گفتند هفته دیگر بیائید، مطلبی نیست که بشود دائمن در ای-نیوز و یا سایت بیاید.به عنوان مثال در قضیه بینال دهم چون اعضا از نامه نگاری های انجام شده با بخش تجسمی وزارت ارشاد اطلاع نداشتند، هیچ نتیجه ای حاصل نشد و کسی پاسخ مناسبی دریافت نکرد. این موضوع مساله ی هر 800 نفر عضو است. من نمی توانم در مورد آنچه قبل از ما بوده جوابی داشته باشم ولی در مورد آنچه ما الان انجام می دهیم سعی در شفاف بودن داریم. ما یک سری امور رفاهی مثل بیمه داریم، یک سایت داریم، یک انتشارات و یک نمایشگاه؛ و همین خودش کلی کار است که باز هم نسبت به صنف های هنری دنیا کار بزرگی کرده ایم. انجمن هنرمندان در فرانسه دو کار بیشتر انجام نمی دهد؛ 1. بیمه ی اعضا 2. صدور کارت تردد رایگان موزه ها.
به اضافه ما در حال حاضر کوشش می کنیم جایی مناسب تر برای دفتر انجمن و برپایی موزه پیدا کنیم.
بعضی از انتظارات دوستان از انجمن واقعی و عملی نیست.به عقیده ی خیلی ها عضوگیری انجمن اصولی نیست. یعنی به کیفیت توجهی نمی شود. آیا نیازی به بازنگری در روند عضوگیری هست؟ شما به کیفیت بیشتر اعتقاد دارید یا کمیت؟اگر صنفی نگاه کنیم هر کسی که کار گرافیک می کند میتواند عضو انجمن باشد خواه شاغل در یک دفتر فنی باشد خواه در یک شرکت تبلیغاتی و یا نشر؛ یعنی هر کس که در این حرفه ارتزاق می کند. نگاه شما نگاه کلوپی است. مثلن کلوپ مدیران هنری نیویورک که اعضایشان را انتخاب می کنند. وانگهی این سوآل شما فعلن پاسخی ندارد؛ چرا که تمامی اعضای ما با همین نگاه عضو شده اند، ولی به هرحال یکی از مباحث اصلی ما هم هست. ما باید ببینیم نظام عضوگیری ما در کجاها ضعف دارد و نقاط قوتش چیست؟شاید علت این است که مرزها مشخص نشده است.شاید همین طور است. اگر بخواهیم در کار صنفی تعرفه مقرر کنیم وضع چگونه است؟تعرفه گذاری کاری است به شدت مشکل. چون قیمت های رایج و واقعی در گرافیک ایران با تورم معمول هم قدم نیستند. ما می بینیم که مثلن قیمت طراحی جلد کتاب در چند سال نسبتن ثابت بوده درصورتی که قیمت گوشت و یا اجاره مسکن دو برابر شده. وقتی ما در تعرفه سعی می کنیم این تورم را در قیمت های کار گرافیک در نظر بگیریم، می بینیم که یکباره از دنیای واقعی فاصله گرفته. اینکه به قیمت های واقعی نزدیک باشیم و یا اینکه سعی کنیم تورم رایج را در قیمت کارها درنظر بگیریم، موقعیت مشکلی ایجاد می کند. ما هم اکنون در سایت انجمن سعی در گرفتن نظرات اعضا داریم تا بتوانیم دقیق تر عمل کنیم.درجه بندی چطور؟امکان پذیر نیست. فقط مهندسین مشاور و وکلا درجه بندی دارند. آن هم بر پایه های عملی و واقعی است نه سلیقه ای. درست برعکس کار ما که نظری است؛ ممکن است من کار یک طراح را بپسندم ولی شما نه. همین یعنی دامن زدن به اختلافات.هیات مدیره ی جدید ضعف روابط عمومی را چگونه رفع میکند؟با سایت.نامه نگاری رسمی با ادارات و دوایر دولتی هم از طریق سایت انجام میشود؟خیر.پس در اینجا لزوم سازمان روابط عمومی احساس میشود؟من فکر می کنم با کامل شدن و جا افتادن سایت، بسیاری از مسائل روابط عمومی ما حل خواهد شد. روابط عمومی همانطور که از اسمش معلوم است، عبارت است از ایجاد رابطه و اطلاع رسانی با دیگران. ما با سایت و ای-نیوز می توانیم این مقصود را برآورده کنیم.