به گزارش بخش خبری "رنگ" و به نقل از ایسنا، اهمیت خوش‌نویسی ایرانی در دانشگاه یورک بررسی شد.ساعد مشکی با عنوان "نستعلیق، خوش‌نویسی ایرانی" برای دانشجویان هنر دانشگاه یورک - کانادا - سخنرانی و اهمیت خوش‌نویسی و ارتباط آن با فرهنگ و ساختارهای فرهنگی را تشریح کرد. او می‌خواهد حاصل این پژوهش را در ایران نیز ارایه کند.
این هنرمند طراح گرافیک و پژوهش‌گر هنری در این سخنرانی که با برپایی کارگاه عملی نیز همراه بود، سیر تحول خوش‌نویسی، از ایران باستان تا قرن هشتم و چگونگی پیدایش خطوط تعلیق، نستعلیق و شکسته نستعلیق را برای دانشجویان هنر، هنرهای تجسمی، طراحی گرافیک، طراحی صنعتی و نیز مدرسان تایپوگرافی، این دانشگاه کانادایی مرور کرد و از زیبایی‌شناسی خط نستعلیق به‌عنوان چکیده و خلاصه‌ی فرهنگ و هنر ایرانی سخن گفت.
او در ادامه به‌تفصیل، ارتباط میان خط نستعلیق با سایر هنرهای ایرانی را با نمایش فیلم کوتاه ده دقیقه‌یی، پخش موسیقی و تصاویری از تاق کسری، مسجد شیخ لطف‌الله، مسجد جامع یزد، گنبد ایاصوفیه و ...، تشریح و به سطرنویسی، چلیپانویسی و سرانجام سیاه مشق‌ها که به‌گمانش صحنه‌های نمایش هنرمندانه‌ی خوش‌نویسی ایرانی است، اشاره کرد.
ساعد مشکی با بیان اینکه، خوش‌نویس مهارت نیست و ارتباط بسیار زیادی با فرهنگ ما دارد، درباره‌ی کلیشه‌های خط کوفی بعد از اسلام سخن گفت؛ از ابن مقفع و اقلام شش‌گانه‌ای که به‌وجود آورده به قرن هشتم رسید، و نستعلیق و شکسته نستعلیق را به‌عنوان نخستین خط ایرانی معرفی کرد.
وی سپس چهار نمونه از سیاه‌مشق‌های میرزا غلامرضا را تحلیل زیبایی‌شناسانه و تفسیر کرد.
به‌گمان او، بخشی از قوانین و مقرراتی که در خط نستعلیق حاکم است، از ساختار هندسی،ریاضی‌گونه و متوازن آن ناشی می‌شود. با این استناد که خوش‌نویسی وقتی به‌وجود می‌آید که اول قوانین بسیار پیشرفته و مدونی داشته باشد و دوم آنکه نوشته و متن اهمیت زیادی پیدا کرده باشند.
در پایان این سخنرانی تعدادی از دانشجویان و مدرسان دانشگاه یورک - تورنتو در کارگاه عملی هنرمند ایرانی شرکت کردند.
سردبیر نشریه‌ی تخصصی گرافیکی نشان، عنوان کرد: زنده‌یاد مرتضی ممیز می‌گفت، همه ما با خط نسخ کتاب می‌خوانیم، اما همین‌که می‌خواهیم بنویسیم، خطمان نستعلیق می‌شود. این امر عجیب ریشه در فرهنگ و اعماق وجود ایرانی‌ها دارد که قابل مطالعه و تاکید است.
مشکی افزود: الفبای ما با عرب‌ها یکی است، اما زیبایی شناسی‌مان بسیار متفاوت است. به‌همین دلیل تعلیق، نستعلیق و شکسته تنها در میان ایرانی‌هاست و وقتی در قرن هشتم پدید می‌آید که تمدن اسلامی را بسیار وامدار و مدیون ایرانی‌ها می‌کند.
وی با اشاره به اینکه، از 200 سال اول بعد از حمله عرب‌ها، تا قرن چهارم، سکوتی در تاریخ و فرهنگ ایران است، اظهار کرد: از زمانی که یعقوب لیث صفار می‌گوید چرا با زبانی صحبت کنم که نمی‌فهمم، همه چیز شروع می‌شود؛ از قرن چهارم کسانی چون خیام و دیگران ظهور می‌کنند و تا قرن هشتم شاهدیم که فلسفه، نگاه و نگرش ایرانی به‌پیش از اسلام برمی‌گردد و به‌گونه‌ای اعاده‌ی هویت می‌شوند که نتیجه‌اش ظهور خطوط نستعلیق به‌عنوان خط ایرانی است.
او تصریح کرد: عرب‌ها خود معقتدند خط نستعلیق و شکسته، جزو خطوط عربی و اسلامی نیست؛ کاملا ایرانی است و دلیلش هم آنست که تنها در ایران تحریر می‌شود. هرچند شکل بدوی و غیراستنادارش در هندوستان، پاکستان و .. نوشته می‌شود.
مشکی در پایان اظهار کرد: دلم می‌خواهد همین پژوهش درباره‌ی فرش ایرانی صورت گرفته و ارایه شود. آلمانی‌ها فرش ایرانی را خوب می‌فهمند، اما آمریکایی‌ها نمی‌فهمند؛ ضروری است فرش، این نمونه‌ی زندگی را تحلیل کرد.
لینک به منبع