مجله رنگ | مجله الکترونیکی طراحان گرافیک ایران

تعرفه‌ی ناقص و دست‌وپا شکسته بسیار بهتر از نبودن آن است

مقداد منتظری‌راد

قیمت‌گذاری آثار، همواره دغدغه هنرمندان و طراحان گرافیک بوده و هست. از چند سال پیش تاکنون انجمن صنفی طراحان گرافیک با مهیا کردن تعرفه‌ای برای خدمات مختلف گرافیکی سعی کرده وضعیت دریافت دستمزدهای اعضای خود را ساماندهی کند. اما همواره بسیاری از طراحان گرافیک مجبورند بین توان پرداخت مشتری و قیمت‌های تعیین‌شده در تعرفه یکی را انتخاب کنند. کمتر پیش می‌آید تمام مشتریان توان یا علاقه‌ای برای پرداخت دستمزد مطابق تعرفه داشته باشند.
اگر از طراح گرافیک‌های غیرحرفه‌ای و به عبارت دیگر «فوتوشاپ‌کارها» و دفاتر خدمات طراحی «پاساژ مهستان» بگذریم، در این بین مانند تمام اصناف، هستند طراحانی که برای جلب مشتری دست به شکستن عرف قیمت‌های تعرفه می‌زنند. البته این افراد الزاماً طراحان آماتور یا بی‌تجربه‌ای نیستند و حتی در مواردی اثری که با قیمت بسیار ناچیز تحویل مشتری می‌دهند چه بسا خوب و قابل دفاع باشد. گاهی طراحان باتجربه و صاحب‌نام نیز بنابه‌دلایلی تخفیف‌های ویژه‌ای به مشتریان خود می‌دهند. دلایلی چون از دست ندادن مشتری صاحب‌نام، راضی بودن به قیمت کم و پرکار شدن.

علی رشیدی رییس انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران دو مورد از دلایل این اتفاق را اینها می‌داند: «اگر من به‌عنوان طراح، سابقه‌ی کار کمتری داشته باشم در مقابل تعرفه انعطاف بیشتری دارم. اگر سفارش‌دهنده معروف و مشهور باشد طراح ممکن است تخفیف بیشتری بدهد تا کار را در سابقه‌اش داشته باشد. سفارش‌دهنده به سبب اینکه می‌تواند کار را با قیمت کمتری به طراح دیگری سفارش بدهد همواره سعی می‌کند از هر طراحی تخفیف بگیرد.»
این اتفاقات توقع اکثر مشتری‌ها را نسبت به پرداخت دستمزدها پایین آورده است. در این بین اغلب مشتریان نیز آشنایی چندانی با کیفیت طراحی گرافیک ندارند و گمان می‌کنند هر کیفیتی را می‌توان با قیمت پایین‌تر به دست آورد. یا اینکه اگر به طراحی که قیمت پایین‌تری دریافت می‌کند سفارش کار بدهند نتیجه‌ی نهایی چندان تفاوتی با کار یک طراح بزرگ نخواهد داشت. آنها بر این عقیده‌اند که این قیمت‌ها صرفاً اعداد و ارقام هستند و طراحان صاحب‌نام پول نامشان را دریافت می‌کنند.
رشیدی در این باره نظر متفاوتی دارد: «اغلب سفارش‌دهندگان فرق کار خوب و بد را نمی‌دانند. اما نام طراحان بزرگ را شنیده‌اند و گمان می‌کنند اگر یک فرد صاحب‌نام لوگوی مجموعه‌شان را طراحی کند حتما لوگوی خوبی خواهد شد. کار معیار نیست. افراد و نام‌ها معیار شده‌اند. بین پیش‌کسوتان هم کسانی هستند که کار درجه‌یک انجام نمی‌دهند اما ارقام خیلی بالایی دریافت می‌کنند.»
به سبب تمام اتفاقاتی که گفته شد طرح‌های بی‌کیفیت جایگزین طرح‌های نو و خلاقانه شده‌اند. حاصل کار می‌شود وضع فعلی که اغلب بیل‌بوردها پوسترها و سایر وجوه گرافیکی تبلیغاتی و فرهنگی که به دیوارهای شهر آویخته شده‌اند خالی از ایده‌های بکر هستند و در بهترین حالت، شکل و رنگ خوبی دارند.

البته طراحان گرافیک بسیاری نیز از مرز حداقلی که تعرفه برای مشتریان تعیین کرده کوتاه نمی‌آیند و گاه رقم‌های بیشتری نیز بابت طراحی دریافت می‌کنند. کما اینکه ابراهیم حقیقی در گفت‌وگوی اختصاصی با رنگ می‌گوید: «من یا دستمزدی مطابق همان قیمت ذکر شده در تعرفه را از کارفرما دریافت می‌کنم و یا رقمی بالاتر از آن را.» حقیقی این را اضافه می‌کند: «من نسبت به تخفیف دادن مقاومت می‌کنم. مگر آنکه مشتری تعداد کار زیادی را سفارش بدهد و در طول یک یا دو سال ارتباط مدوام داشته باشد. در این‌صورت قرار می‌گذاریم که با قیمت کمتری کار کنیم.»

بهراد جوانبخت که در بین سفارش‌دهندگان به سخت‌گیری روی ارقام تعرفه مشهور است درباره‌ی اینکه آیا طراحان به قیمت‌های تعرفه پایبند هستند یا خیر به رنگ می‌گوید: «خیلی وقت‌ها من و همکارانم مجبور هستیم خلاف تعرفه عمل کنیم. بعضی قیمت‌ها خیلی پایین هستند که ما مجبوریم آنها را به‌عنوان قیمت پایه در نظر بگیریم و قیمت را بالا ببریم و بعضی قیمت‌ها هم اصلاً منصفانه نیستند و باید دستمزدی کمتر از آنچه که در تعرفه آمده از مشتری بگیریم.»

امیرعلی قاسمی در همین راستا تخفیف را شایسته‌ی مشتری فرهنگی می‌داند و البته خودش را چندان هم به تعرفه پایبند نمی‌داند. او می‌گوید: «وقتی برای یک پروژه‌ی فرهنگی کار می‌کنم، دستمزدی که دریافت می‌کنم کمتر از دستمزد پروژه‌های تجاری است. روی هم رفته دستمزدها را بیشتر بازار کار تعیین می‌کند تا تعرفه‌ی انجمن صنفی.»
آنچه باعث این اختلاف نظرها شده ایراداتی است که از دید طراحان مختلف به تعرفه‌ی انجمن صنفی وارد است. تناقضاتی در قیمت‌گذاری برخی خدمات مشابه مانند طراحی نشانه برای اپلیکیش و تفاوت تعرفه طراحی کاتالوگ و بروشور یا عدم قیمت‌گذاری برای طراحی هویت بصری باعث شده طراحان در مواجهه با مشتریانی که به این تناقضات واقفند پاسخی نداشته باشند. به همین دلیل مبنای کار به جای «تعرفه»، «توافق» شده است.
امیرعلی قاسمی نمونه‌ای از این اشکالات را اینچنین برای ما شرح می‌دهد: «در تعرفه‌ی انجمن با تعریف وب استاتیک و وب داینامیک روبه‌رو هستیم که این تعاریف مربوط به ده سال پیش هستند. فکر می‌کنم کسی که چنین چیزی را نوشته صرفا این مفاهیم را شنیده و در موردشان دانش کاملی نداشته است. کسانی که در این حوزه کار می کنند، با خواندن این تعاریف خنده‌شان می‌گیرد.»
اینها ایراداتی هستند که ابراهیم حقیقی آنها را نمی‌پذیرد. او می‌گوید: «من از روز اول در تیم مرتضی ممیز برای این تعرفه بودم و معتقدم تعرفه به دستمزدهای طراحان انسجام داد.» علی رشیدی رییس انجمن صنفی طراحان گرافیک اما نظر دیگری دارد: «این اشکالات وجود دارد و در حال بازبینی است. در این موارد تصصمیماتی گرفته‌ایم که یکی از آنها تعیین دستمزد ساعتی برای طراح است. این اتفاق می‌تواند قیمت‌ها را برای سفارش‌دهنده‌ها ملموس‌تر کند.»

علی رشیدی اما این را هم اضافه می‌کند که: «فرمولی برای آسیب‌شناسی تعرفه پیدا نکرده‌ایم. نمی‌دانیم اگر بخواهیم تعرفه‌ی جامعی ایجاد کنیم چه باید بکنیم تا این تعرفه بتواند جواب‌گوی نیاز بخش عمده‌ای از اعضای انجمن باشد.»
بهراد جوانبخت برای حل این مشکل پیشنهاد می‌کند: «جزئیات در تعرفه خیلی دقیق‌تر باشد و حتی لازم است با تصویر و نمونه همراه باشد. بهتر است تعرفه به‌صورت آنلاین منتشر شود که در طول یک‌سال امکان گسترده‌تر شدن داشته باشد، مثال‌های بیشتری به آن اضافه شده و دائم به‌روز شود.»
به هر حال اغلب مشتریان بر سر قیمت‌ها با طراحان وارد مذاکره می‌شوند و طراحان گرافیک نیز در بیشتر موارد انعطاف نشان می‌دهند. علی رشیدی در این باره می‌گوید: «اگر ۶۰ درصد از اعضای انجمن، تعرفه را زیر پا نگذارند و تخفیف ندهند کم کم این تعرفه جا می‌افتد. الان تمام سازمان‌ها یک نسخه از تعرفه را در اختیار دارند. می‌خواهند بدانند از چه رقمی چانه‌زدن را شروع کنند. مثلاً اگر ما هزینه‌ی طراحی آرم را ۱۰ میلیون تومان قرار داده بودیم آنها چانه‌زنی را از این رقم شروع می‌کردند نه از ۵ میلیون تومان.»

با در نظر گرفتن دیدگاه‌های مختلف به این نتیجه می‌رسیم که بازنگری اساسی در بندهای مختلف تعرفه با اخذ نظر هنرمندان و متخصصان مختلف بسیار لازم به نظر می‌رسد. طراحانی که به سبب تنوع خدماتی که ارائه می‌کنند و مشتریان متعدد به نقاط ضعف تعرفه برخورده‌اند می‌توانند انجمن را برای تنظیم تعرفه‌ای جدید و دقیق یاری کنند. البته باید سخن آخر جناب رشیدی را هم درنظر داشت و به خاطر سپرد که بودن همین تعرفه‌ی ناقص و دست‌وپا شکسته بسیار بهتر از نبودن آن است و اگر بخش عمده‌ی اعضای انجمن صنفی به همین اعداد و ارقام پایبند باشند و هم‌زمان نیز انجمن مراحل اصلاح تعرفه را به سرعت انجام دهد، می‌توان امیدوار بود روزی رسمیت تعرفه فراگیر شود.

زمان انتشار: ۲۱:۳۸ ۱۳۹۵/۹/۲۸

ارسال نظر

نام و نام خانوادگی

ایمیل

قوانین ارسال نظر

نظراتی که حاوی توهین باشند، منتشر نمی‌شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری کنید

متن

تعرفه‌ی ناقص و دست‌وپا شکسته بسیار بهتر از نبودن آن است

ارسال نظر

درباره ما

پست های اتفاقی

تعرفه‌ی ناقص و دست‌وپا شکسته بسیار بهتر از نبودن آن است

ارسال نظر

درباره ما

پست های اتفاقی

خبرنامه