واعظ نیا؛ تصویرسازی آیات قرآن باید در عین خلاقیت و بدون تحریف مفهوم باشد


گرافیک هنری غربی است اما طراح گرافیک مسلمان باید توان ارایه مفاهیم قرآنی را با استفاده از این هنر داشته‌باشد و بتواند از عناصر مختلف مفاهیم قرآنی را استخراج کند.
«پانته‌آ واعظ‌نیا» طراح گرافیک،‌ تصویرگر، کاریکاتوریست و مجسمه‌ساز گفت: گرافیک هنری غربی است اما طراح گرافیک مسلمان باید توان ارایه مفاهیم قرآنی را با استفاده از این هنر داشته‌باشد و بتواند از هر عنصری مفاهیم قرآنی را استخراج کند و با تعهد به ترویج فرهنگ قرآنی کمک کند.
وی افزود: هرکس تصوری از بهشت و جهنم در ذهن دارد و نمی‌توان به‌طور دقیق این مفاهیم را توصیف کرد و از آن‌جا که هیچ‌کس بهشت را ندیده بنابراین تصور هرفردی مبتنی بر شخصیت و روحیات او می‌تواند درست باشد مثلاً از نظر من کاغذ سفید نمایانگر بهشت است و می‌توان با کاغذ سیاه، جهنم و با کاغذ خاکستری نوترال، برزخ را به بیننده نشان‌ داد ولی در این مسیر بهترین راه توجه به آیات قرآن و توصیفات آن است.
 این مجسمه‌ساز در مورد علت انتخاب کاغذ سفید برای نمایش بهشت اظهار داشت: سفید رنگی خالص و نمایانگر پاکی است و هر نقطه و خطی می‌تواند این تصویر را زشت کند؛ بنابراین ترجیح می‌دهم به این سپیدی هیچ‌چیز اضافه نکنم و درمورد سایر رنگ‌ها باید گفت مشکی تلفیق همه‌ رنگ‌ها و خاکستری مخلوطی از چند رنگ‌ است؛ بنابراین با این انتخاب از همه رنگ‌ها استفاده کرده‌ایم.
وی که در ساخت فیلم کوتاه و انیمیشن هم تبحر دارد، افزود: دنیای تصویر و چاپ کاملا متفاوت است. در تصویر تلفیق سه رنگ اصلی زرد، آبی، قرمز، مشکی است حال آنکه در نور تلفیق سه رنگ اصلی سفید است.
مدرس دانشگاه الزهرا در مقایسه توانمندی هنرها برای نشان دادن بهشت، برزخ و دوزخ، سینما را قوی‌تر از همه هنرها دانست و یادآور شد: از میان هنرهای تجسمی مجسمه‌سازی، منبت و معرق بیش از سایر هنرها توان نشان دادن بهشت، جهنم و برزخ را دارند.
این کاریکاتورست اعلام‌کرد: همه تکنیک‌ها و همه سبک‌ها برای تصویرسازی دنیای آخرت مفیدند ولی شاید ناتورالیسم و رئالیسم به این مفاهیم نزدیک‌تر باشند.
سازنده تیتراژ مجموعه‌های تلویزیونی «شب‌های برره» و «باغ مظفر» در مورد نظر برخی هنرمندان مبنی بر سخت بودن تصویرگری بهشت و جهنم و به‌ویژه برزخ بیان‌کرد: وارد شدن در حیطه تصویرگری قرآن خطرناک نیست و داشتن این تصور نشان ضعف طراح گرافیک است. یک طراح گرافیک باید توان این را داشته‌باشد که از هر عنصری در محیط اطراف مفهومی معنوی استخراج کند و باید گفت بسیاری از عناصر را می‌توان نمودی از بهشت و جهنم دانست.
طراح گرافیک مجله گل‌آقا ابراز‌کرد: در تصویرگری آیات قرآن ضعیف عمل شده و تنوع و خلاقیت وجود ندارد و تصاویر موجود مانند تصاویر کتاب‌های دبستان و انیمیشن‌های کودکانه است. متاسفانه در مورد روایت‌های قرآنی سطحی کار شده و در حد حرفه‌ای کار مورد قبولی وجود ندارد.
وی ادامه‌داد: آثار هنری موجود براساس داستان‌های قرآنی محدود است به‌طور مثال مجسمه و موسیقی خیلی کم ساخته‌شده و فقط مینیاتور و تذهیب و شعر در وادی هنر مذهبی حضوری فعال دارند و سایر هنرها مثل عکاسی بسیار ضعیف عمل می‌کنند. در حالی که هنر و به‌ویژه هنر قرآنی محدودیت موضوعی ندارد و همچنین باید به این نکته توجه داشت که هنر مدرن توان آن را دارد که به‌خوبی مباحث عرفانی را نشان دهد.
«واعظ‌نیا» خاطرنشان‌کرد: هنرمند باید مخاطب را وادارکند که مفاهیم مورد نظر او را درک کند و هنرمندی موفق است که به صورت غیرمستقیم با ارایه مفاهیم دینی بین مردم نفوذ کند، مثل تابلوهای محمود فرشچیان که یادآور بهشت است و مخاطب ناخودآگاه به سمت معنویت کشیده‌می‌شود.
 وی تصریح‌کرد: هنرمند نیازمند خلاقیت است و نباید خود را محدود کند بلکه باید هر تصوری را که به ذهن او می‌رسد، روی کاغذ بیاورد و بعد به تناسب موقعیت فردی و فضای جامعه تصمیم بگیرد که به‌عنوان یک اثر در سطح جامعه مطرح شود یا نه. اگر هنرمند دچار خودسانسوری شود خلاقیت او از بین می‌رود و این برای اهل هنر برابر با نابودی است.
استاد دانشگاه علمی‌کاربردی گفت: قشر هنری جامعه دچار تصورات اشتباه شده‌است و هنرمند گرفتار این توهم است که اگر وارد حیطه هنر قرآنی شود باید با محدودیت‌هایی روبه‌رو شود که به کار او لطمه می‌زند. باید هنرمند را از ترسی که گریبان‌گیر او شده نجات دهیم و کمک کنیم که با خیالی آسوده به امور مذهبی بپردازد.
وی اظهار‌داشت: ما فرهنگی غنی داریم و در گذشته، هنر ما در راستای توسعه مفاهیم دینی و مذهبی حرکت کرده‌است و نمونه بارز آن هنر معماری است که با عرفان و تفکرات اسلامی آمیخته شده و اگر دقیق توجه کنیم، درمی‌یابیم که در عمق هر هنر ایرانی عرفان موج می‌زند اما اکنون گرفتار تکرار شده‌ایم و هیچ نوآوری و ابتکاری را شاهد نیستیم.
این تصویرگر درمورد کمرنگ شدن هویت ملی و اسلامی آثار هنری گفت: گرافیک امروز ما کپی‌ ضعیف هنر غرب است و شاید یکی از دلایل این مشکل این است که کارهای هنری فعلی، آثاری از روی عادت است و گرفتار عادت شدن بزرگترین ضربه برای یک هنرمند است و این در حالی است که غربی‌ها با کمبود موضوع و فقر محتوایی آثار هنری روبه‌رو هستند و به دنبال آنند که از مفاهیم شرقی و حتی قرآنی الگو بگیرند.
«واعظ‌نیا» اذعان‌داشت: عده‌ای با این بهانه که آیات قرآن عمیق و کار هنری با موضوع قرآنی مشکل است از هنر قرآنی فاصله می‌گیرند ولی می‌بینیم که حتی حافظ، خیام، مولانا و... هم در این میان مورد بی‌مهری قرار گرفته‌است و هیچ اثر هنری با محوریت اشعار این بزرگان کار نمی‌شود.
وی ذکر‌کرد: ما نیاز به حمایت‌های بیشتر مادی و معنوی داریم و باید از طراح گرافیک‌ها و سایر هنرمندانی که مشتاق حضور در عرصه هنر قرآنی هستند حمایت شود به‌طور مثال به طراح گرافیکی که کاری معمولی می‌کند مبلغ بالا و به همان فرد برای انجام یک کار دینی مبلغی ناچیز داده‌می‌شود و این سبب دور شدن هنرمند از کارهای دینی می‌شود. اگر به هنر مذهبی توجه بیشتری شود و هنرمند تامین شود با فراغ خاطر و با تمام انرژی کار می‌کند و نتیجه‌ بهینه هم می‌گیرد ولی اگر کاری مبلغ پایینی داشته‌باشد طبیعتا هنرمند نمی‌تواند به حد کافی روی آن وقت بگذارد.
 وی یادآورشد:‌ مسئولان امر می‌توانند مسابقه‌ای با موضوع تصویرگری قرآن در هنرهای تجسمی به‌غیر از مینیاتور برگزار کنند و یا اقدام به برپایی همایش‌های هنری مذهبی کرده تا فضایی برای شکوفایی خلاقیت طراح گرافیک‌ها و سایر هنرمندان ایجاد شود.
این هنرمند افزود: باید بر هنر قرآنی نظارت درستی صورت گیرد و با نظارت خوب می‌توان شاهد کار خوب هم بود به‌عنوان نمونه در یک جشنواره که حمایت مالی خوبی هم از آن شد، به علت نظارت غیرتخصصی شاهد کارهای ضعیف بودیم که این امور باعث دلزدگی و دور شدن جوانان از هنر قرآنی می‌شود.
وی با اشاره به نقش مراجع و عالمان دین تایید‌کرد: علمای دینی ما بسیار مطلع و باسوادند ولی متاسفانه با قشر هنرمند فاصله زیادی دارند که دلیل این دوری اول بی‌اطلاعی هنرمند و ترس از وارد شدن در مسایل دینی است و دوم جدی نگرفتن هنر از جانب برخی کارشناسان دینی است که برای برطرف شدن این مشکل باید عالمان دین به راهنمایی و حمایت قشر هنرمند اقدام کنند تا اهالی هنر بپذیرند که صاحب‌نظران مسایل دینی به کار آنها بها می‌دهند و هنرمند نیز باید دست به ابتکار بزند تا توجه همگان را به خود معطوف کند.
«واعظ‌نیا» که تجربه طراحی جلد کتاب‌های مذهبی را دارد بر این باور است که کتب دینی از نظر محتوایی دچار ضعف شده‌اند و همین امر باعث ضعیف شدن تصویرگری این کتاب‌ها نیز می‌شود همچنین لزومی ندارد تصویرعین نوشته‌باشد بلکه باید متن کتاب را به شیوه‌ای متفاوت بیان‌کند.
زمان انتشار: ۲۱:۳۸ ۱۳۹۵/۹/۲۸

ارسال نظر
نام و نام خانوادگی
ایمیل

قوانین ارسال نظر

نظراتی که حاوی توهین باشند، منتشر نمی‌شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری کنید

متن

درباره ما

مجله الکترونیکی رنگ در سال ١٣٨٤ متولد شد. این مجله به انتشار اخبار و مطالب مربوط به طراحان گرافیک می‌پردازد

پست های اتفاقی

تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به مجله رنگ می باشد | 2008-2016 | نسخه 0.0.1 | طراحی توسعه codeprocess